Tabletki uspokajające dla psa - jak odstresować naszego pupila?

Pies boi się czy go coś boli? 

Niezmiernie ważne w pomocy psom jest rozróżnienie, czy zachowanie psa wynika z zaburzeń organicznych, czyli powodem może być ból, nieprawidłowa praca gruczołów hormonalnych, neuroprzekaźników czy rozrost nowotworowy. Należy pamiętać o wpływie diety, profilaktyki przeciwpasożytniczej na funkcjonowanie organizmu i rzutowaniu na stan emocjonalny zwierząt. 

Skąd bierze się lęk u psa? 

Regulacja stanów emocjonalnych ma miejsce w strukturach korowych i podkorowych mózgu. Właśnie w układzie limbicznym są przechowywane schematy reakcji emocjonalnych, znajduje się tam ośrodek zapamiętywania i motywacji danego osobnika. Uwarunkowania genetyczne do danych zachowań oraz działania wyuczone są kierowane przez układ limbiczny. Pierwsze doświadczenia w okresie szczenięcym są gromadzone przez ciało migdałowate i w nieuświadomiony sposób mogą kierować zachowaniem dorosłych osobników.

Ustalenie źródła lęków 

Psia perspektywa znacząco różni się od naszego postrzegania rzeczywistości, dlatego wiele elementów czy sytuacji może zostać zbagatelizowane przez opiekuna jako przyczyny niepokoju psa. Skutki stresu potrafią trwale zmienić zachowanie pupila. Przewlekły lęk powoduje wzrost stężenia hormonów sterydowych, które długotrwale wpływają negatywnie na zdrowie psa. 

Preparaty uspokajające dla psa dostępne w internecie czy sklepie zoologicznym 

Oferta środków uspokajających do stosowania na własną rękę, zakupionych bez porady specjalisty, jest szeroka. Czy są bezpieczne i na pewno działają? 

Ziołowe i roślinne preparaty uspokajające 

Wyciągi roślinne o działaniu uspokajającym często łączone są z aminokwasami, CBD w wieloskładnikowy preparat. Kozłek lekarski, magnolia lekarska, męczennica cielista, pieprz metystynowy czy korkowiec amurski mają właściwości anksjolityczne. CBD, czyli kannabidiol, oddziałuje na układ endokannabinoidowy, który reguluje sen, odbieranie bodźców, uczenie się i pamięć, stąd używany jest w regulacji zachowań. Najczęściej pozytywny efekt uzyskamy po kilkukrotnym podaniu preparatu. Niestety suplementy diety nie są przebadane pod względem jakości i ilości substancji, stąd ich stosowanie nie zawsze pomaga. 

Nie tylko tabletki jako preparaty uspokajające dla psa 

Dostępne są środki uspokajające dla psa w formie kropel spot-on, obróżek czy olejków eterycznych najczęściej na bazie naturalnych składników. Krople podawane są na kark, zawierają ekstrakt waleriany. Obroże uspokajające nasączone są feromonami, które poprzez narząd Jacobsona przekazują chemiczne sygnały do mózgu. Olejki używane w aromaterapii zawierają substancje zapachowe ułatwiające obniżenie napięcia u psów. Dostępne są też karmy bytowe, które mają pozytywnie wpłynąć na nastrój czworonogów. Zestresowany organizm jest bardziej podatny na zaburzenia żołądkowo-jelitowe, stąd karma uspokajająca jest lekkostrawna, łatwo przyswajalna i zawiera prebiotyki regulujące bakterie jelitowe. L-tryptofan i hydrolizowane białka mleka mają wpływać kojąco na układ nerwowy. W postaci suplementów diety dostępne są preparaty uspokajające dla psa z alfą-kazozepiną i l-tryptofanem. 

Aminokwasy jako neuroprzekaźniki w mózgu 

Neuroprzekaźniki działają na zasadzie sprzężenia — pewne substancje mają za zadanie pobudzać, a inne hamować. Kwas glutaminowy jest aminokwasem, ma właściwości pobudzające, uczestniczy w procesach uczenia się i zapamiętywania. Jego pochodna, GABA (kwas gamma-aminomasłowy), działa w ośrodkowym układzie nerwowym hamująco, czyli zmniejsza pobudliwość neuronów. Glicyna, aminokwas o najprostszej budowie, działa głównie w rdzeniu kręgowym jako inhibitor, czyli ma funkcję hamującą. 

Gabapentyna i pregabalina mogą pomóc przed stresującym badaniem 

W sytuacjach stresowych, takich jak wizyta w gabinecie weterynaryjnym, zwierzęta często zachowują się w nieznany dla właściciela sposób, także niebezpieczny dla personelu. Dlatego niektóre zwierzęta przed wizytą mają zalecane podawanie gabapentyny, która, strukturalnie podobna do neuroprzekaźnika GABA, ma zdolność zmniejszenia reakcji na otoczenie, jednak przede wszystkim stosowana jest przeciwdrgawkowo i przeciwbólowo, szczególnie w bólu neuropatycznym. Zauważalne działanie może nie wystąpić po pojedynczej dawce. Pregabalina jest dostępna w preparacie zarejestrowanym dla kotów, ma działanie uspokajające. Natomiast badania naukowe u psów z użyciem pregabaliny nie wskazały jednoznacznie na przewagę pozytywnych efektów w stosunku do skutków ubocznych. 

Co łączy tryptofan i serotoninę? 

Serotonina jest biogenną aminą, nazywaną hormonem szczęścia. Tryptofan — aminokwas egzogenny — jest prekursorem serotoniny. Tryptofan jest dostarczany z pokarmem i po wchłonięciu w jelitach musi pokonać barierę krew-mózg, by uczestniczyć w tworzeniu neuroprzekaźnika. Serotonina (5-HT) odgrywa rolę w procesach snu, czuwania i kształtuje nastrój. Substancje aktywujące 5-HT działają anksjolitycznie, czyli przeciwlękowo. 

Leki psychotropowe wydawane wyłącznie przez lekarza weterynarii w gabinecie weterynaryjnym 

W leczeniu zaburzeń zachowania i nastroju stosowane są leki należące do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Powodują blokadę powrotu serotoniny do komórki nerwowej, dzięki czemu jej poziom w układzie nerwowym wzrasta. Leki uspokajające z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TCA) hamują wchłanianie zwrotne noradrenaliny i serotoniny, co prowadzi do zwiększenia stężenia tych neuroprzekaźników. Inhibitory monoaminooksydazy B (MAO-B) zwiększają stężenie dopaminy w układzie nerwowym, stąd wpływają pozytywnie na motywację zwierzęcia, jego procesy uczenia się. Benzodiazepiny nasilają działanie hamujące GABA, przede wszystkim w układzie limbicznym, podwzgórzu i wzgórzu. 

Leki psychotropowe stosowane w weterynarii małych zwierząt 

Farmakoterapia jest włączana przez lekarza weterynarii jako uzupełnienie pracy z behawiorystą. Wybór substancji czynnej uzależniony jest od typu zaburzenia u psa. Fluoksetynę stosuje się w przypadkach agresji z towarzyszącym jej nadmiernym pobudzeniem, wokalizacją. Sertalina pomaga u psów wycofanych, kiedy dominują na co dzień stany lękowe. Trazodon stosowany w farmakoterapii wpływa na receptory serotoninowe i korzystnie wpływa na nastrój poprzez działanie przeciwlękowe i przywraca prawidłowy rytm snu. Amitryptylina posiada właściwości uspokajające i przeciwhistaminowe. Tymczasem selegilina wykazuje działanie neuroprotekcyjne i u psów silnie lękowych ze znacznym obniżeniem aktywności powoduje wzrost procesów poznawczych. Alprazolam wykazuje silne działanie przeciwlękowe, nasenne, przeciwdrgawkowe i miorelaksacyjne, czyli zmniejszające napięcie mięśniowe. W zależności od mechanizmu działania część z substancji będzie regulować zachowanie tuż po wchłonięciu do krwioobiegu, a na efekt wielu z nich poczekamy 7, 14 czy 21 dni. 

Dlaczego nie można stosować samodzielnie leków psychotropowych? 

Nikt bez wieloletniego kształcenia medycznego nie jest w stanie wiedzieć o interakcjach między substancjami czynnymi, zależnościach między lekami a spożywanym pokarmem czy schorzeniami towarzyszącymi. Psy z niewydolnością nerek, wątroby będą w zupełnie inny sposób metabolizować leki uspokajające, a część z nich może być nawet po jednorazowym podaniu toksyczna dla organizmu. Zwierzęta z problemami kardiologicznymi są bardziej podatne na zaburzenia krążeniowo-oddechowe podczas nasennego działania leków.