Korekcja uszu u psów - kiedy i czy w ogóle jest potrzebna?

Z jakiego powodu zaczęto więc ingerować w naturę i wykonywać zabieg kopiowania uszu?  

Dowiedzmy się na czym polega ta praktyka, w jakim celu była przeprowadzana oraz dlaczego stała się tematem wielu kontrowersji wśród miłośników zwierząt. Zachęcamy do lektury. 

Czym jest kopiowanie uszu? 

Kopiowanie uszu jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na przycięciu małżowiny usznej w celu zredukowania jej wielkości i/lub nadania pożądanego kształtu. 

Procedura ta zazwyczaj wykonywana jest u szczeniąt pomiędzy siódmym, a dwunastym tygodniem życia i polega na amputacji części narządu słuchu. Następnie brzegi rany zamykane są za pomocą szwów oraz zakładany jest usztywniający opatrunek, który pomaga utrzymać uszy w pozycji pionowej. 

Istnieją doniesienia o kopiowaniu uszu u zwierząt przytomnych, bez znieczulenia.  

Warto dodać, że nawet w przypadku podania narkozy czworonóg odczuwa znaczny dyskomfort i ból pooperacyjny. 

Powyższy proceder coraz częściej rozpoznawany jest jako niehumanitarny, a prawo zabrania wykonywania go na terenie Polski oraz wielu innych krajów. 

Bolesna historia psich uszu 

Przed laty zabieg związany był z rolą użytkową zwierzęcia - miał za zadanie zminimalizować podatność na urazy wynikające z konieczności walki i polowań u psów myśliwskich. 

Starcia z dzikimi zwierzętami lub innymi psami mogły być źródłem poważnych obrażeń, a wiszące małżowiny uszne były łatwe do chwycenia i zranienia przez przeciwnika. 

Jak kopiowanie uszu zmieniło wyobrażenia na temat niektórych ras? 

Stosowany ówcześnie zwyczaj wiązał się ze zmianą wyglądu i postrzeganiem czworonogów - groźna aparycja budziła respekt i strach innych.  

Z biegiem czasu krótkie uszy stały się cechą charakterystyczną dla przedstawicieli wielu ras.  

Procedura zyskała na popularności, zaczęto odchodzić od względów praktycznych i kierować się przede wszystkim aspektami estetycznymi. 

Czworonogi, które najczęściej kojarzone są ze szpiczastymi, stojącymi uszami to między innymi: doberman, pitbull, bokser, cane corso, dog niemiecki, dog argentyński, owczarek środkowoazjatycki, sznaucer, pinczer miniaturowy. 

Do dzisiaj wiele osób nie wie, że sterczące małżowiny uszne u wyżej wymienionych psów są skutkiem interwencji chirurgicznej, a nie wynikiem naturalnej selekcji hodowlanej. 

Nie dla zabiegu kopiowania — dlaczego czworonogi potrzebują swoich uszu? 

• Brak korzyści zdrowotnych: w przeszłości sugerowano, że psy z przyciętymi małżowinami usznymi są mniej podatne na infekcje przewodu słuchowego, natomiast nigdy nie zostało to poparte dowodami naukowymi. 
• Według obecnej wiedzy nie ma jednej, uniwersalnej przyczyny zapalenia ucha zewnętrznego, a budowa ucha nie jest uważana za główny czynnik ryzyka. Z tego powodu interwencja chirurgiczna w celach profilaktycznych nie ma medycznego uzasadnienia. 
• Dyskomfort i ból pooperacyjny: ucho jest niezwykle unaczynionym i unerwionym narządem, w związku z tym manipulacje pozabiegowe (takie jak zmiana opatrunków) mogą przysporzyć czworonogowi niepotrzebnego stresu oraz cierpienia. 
• Nierzadko wymagane jest unieruchomienie pozostałej części małżowiny usznej, a następnie utrzymywanie jej w nienaturalnej, niewygodnej pozycji przez okres od kilku do nawet kilkunastu tygodni. 
• Potencjalne komplikacje pozabiegowe: podczas interwencji chirurgicznej dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wniknięcia drobnoustrojów chorobotwórczych i powstania zakażenia rany.  
• Nieleczone infekcje mogą z kolei doprowadzić do uogólnienia się procesu zapalnego i rozwoju niebezpiecznej dla organizmu psiaka sepsy. 
• Ryzyko związane z podaniem znieczulenia ogólnego: zabieg kopiowania uszu przeprowadza się w narkozie, czyli w stanie wymuszonego snu.  
• Pomimo że obecnie dopuszczone do obrotu leki są dokładnie przebadane i z założenia bezpieczne, znieczulenie ogólne nie jest obojętne dla organizmu pacjenta i jak każda inna procedura medyczna może nieść za sobą ryzyko powikłań. 
• Utrudniona komunikacja: uszy czworonoga odpowiadają nie tylko za słuch - stanowią również ważny element psiego języka. W sytuacji, kiedy pupil ma przycięte uszy, jego mowa ciała może być błędnie interpretowana przez pozostałe zwierzęta oraz ludzi. 

Korekcja uszu u psów a kwestie prawne w Polsce 

W Polsce od 1 stycznia 2012 kopiowanie ogona oraz uszu ze względów estetycznych jest zabronione na mocy prawa krajowego. 

Zgodnie z nowelizacją Ustawy o ochronie zwierząt uchwaloną przez sejm RP w 2011 r., zabiegi mające na celu zmianę wyglądu pupila wykonywane z inną intencją niż ratowanie jego zdrowia lub życia są klasyfikowane jako znęcanie się nad zwierzętami i stanowią przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności lub grzywny. 

Chirurgia ucha psów — wskazania 

Istnieje stosunkowo niewiele stanów chorobowych wymagających przycięcia małżowiny usznej. 

W dzisiejszych czasach procedura może być zalecona w przypadku występowania przewlekłego stanu zapalnego narządu słuchu. Korekta uszu może być również wykonana w celu usunięcia zmian nowotworowych lub tkanek martwiczych powstałych w wyniku urazu (na przykład po pogryzieniu przez innego psa). 

Zabieg przeprowadzić mogą jedynie odpowiednio uprawnione do tego osoby - lekarze weterynarii, którzy decydując się na zabieg muszą być w stanie przedstawić szczegółową dokumentację medyczną zwierzęcia. 

Podsumowanie - korekcja uszu

Kopiowanie uszu jest interwencją chirurgiczną wykonywaną w celu ukształtowania lub zredukowania wielkości małżowiny usznej. 

Pierwotnie procedura przeprowadzana była u psów myśliwskich, aby zmniejszyć powierzchnię dostępną dla przeciwnika i ograniczyć ryzyko wystąpienia obrażeń podczas polowań i walk. Wraz z upływem czasu obcięte uszy zaczęły zyskiwać na popularności, a głównym celem zabiegu stały się względy estetyczne. 

Obecnie wiadomo jednak, że obcinanie uszu przynosi czworonogom dyskomfort, jest źródłem cierpienia oraz powoduje trudności komunikacyjne u psiaków. Poddawanie zwierząt tego typu działaniom jest niezgodne z obowiązującym w Polsce prawem, chyba, że istnieją ważne wskazania zdrowotne (m.in. usuwanie zmian nowotworowych).