Co to jest psi fitness? I jakie niesie korzyści?

Co to jest psi fitness?

W trakcie treningu fitness psy wykonują rozmaite ćwiczenia fizyczne, zwykle z wykorzystaniem sprzętów tj. podesty, cavaletti, poduszki sensomotoryczne i pachołki gimnastyczne. 

Pojedyncza sesja trwa zwykle 15-45 minut i składa się z rozgrzewki, kilku-kilkunastu ćwiczeń fitnessowych oraz stopniowego schłodzenia organizmu, które może być połączone z rozciąganiem mięśni. Pies przy pomocy komend, jedzenia lub wskaźnika (targetu) jest naprowadzany na odpowiedni ruch, a następnie nagradzany za jego wykonanie. Często w trakcie treningu wykorzystuje się sporą ilość jedzenia, którą najlepiej uwzględnić w dziennym zapotrzebowaniu psa na energię. 

Jak zaczac psi fitness?

Treningi fitnessu pozwalają psom na zdobycie wielu nowych umiejętności, które przydają się w życiu codziennym. Związane są one nie tylko z poprawą kondycji fizycznej, ale też z psychiką psa. 

Poprawa sprawności fizycznej 

Głównym celem psiego fitnessu jest trening ciała. Ćwiczenia poprawiają koordynację ruchową, zwiększają świadomość ciała zwierzęcia i symetrycznie rozwijają mięśnie. W przypadku psów sportowych zmniejszają ryzyko kontuzji i pomagają poprawić wyniki na zawodach. Są też nieodłącznym elementem terapii niektórych chorób. Odpowiednio realizowany plan treningowy pomaga m.in. w leczeniu dyskopatii (schorzenia krążka międzykręgowego), choroby zwyrodnieniowej stawów czy w rekonwalescencji po zabiegach ortopedycznych. W takiej sytuacji ćwiczenia powinny być zlecane i nadzorowane przez specjalistę. 

Psia psychika 

Treningi fitness dostarczają wielu nowych bodźców. Zróżnicowany, kolorowy sprzęt i nauka ćwiczeń w bezpiecznym otoczeniu pomagają w oswojeniu się z nowościami oraz poprawiają skupienie na opiekunie. Pozwalają też na zwiększenie pewności siebie psa i u niektórych osobników mogą stanowić ciekawe uzupełnienie terapii behawioralnej. Należy pamiętać, aby ćwiczenia zawsze dostosować do możliwości psa i modyfikować je tak, by utrzymać zainteresowanie i motywację zwierzęcia. 

Zasady bezpieczeństwa 

Psi fitness zawsze musi być bezpieczny dla zwierzęcia. Nieprawidłowo dobrane ćwiczenia, pomijanie rozgrzewki i wadliwy sprzęt sprzyjają kontuzjom. Aby ich uniknąć należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. 

Czy każdy pies może wykonywać ćwiczenia fitness? 

Zróżnicowanie ćwiczeń i ich poziomu trudności sprawia, że psi fitness niesie korzyści zarówno dla zaawansowanych sportowców, jak i "psów rodzinnych" uwielbiających wylegiwać się na kanapie. Jednak jeśli zwierzę choruje przewlekle, wykazuje objawy schorzeń układu ruchu (kulawizny, zaniki mięśniowe, trudności w poruszaniu się) lub cierpi na nadwagę, przed rozpoczęciem ćwiczeń należy skonsultować się z lekarzem weterynarii i zoofizjoterapeutą. Nieprawidłowe wprowadzenie treningów może być dla zwierzęcia bolesne, a nawet pogorszyć jego stan zdrowia. 

Jak zacząć psi fitness?

Oto najważniejsze kwestie, od których powinno się zaczynać przygodę z psimi sportami. 

Podłoże i sprzęt 

Aby zacząć treningi psiego fitnessu, nie trzeba od razu inwestować w specjalistyczny sprzęt. Warto jednak zadbać, by wykorzystywane akcesoria były bezpieczne i stabilne, a podłoże uniemożliwiało ślizganie się. Lepiej ćwiczyć z psem na dywanie, wykładzinie lub trawie niż śliskim parkiecie czy kafelkach. Rozjeżdżanie się łap i niewłaściwy sprzęt uniemożliwiają prawidłowe wykonywanie ćwiczeń oraz zwiększają ryzyko urazów. 

W razie trudności z dobraniem sprzętu i podłoża można wybrać się trening prowadzony przez profesjonalistę. Zajęcia odbywają się zwykle w salkach przystosowanych psiego fitnessu, wyposażonych w specjalistyczny sprzęt. Dzięki temu zwierzę jest wdrożone do ćwiczeń w bezpieczny sposób. 

Zaplanowanie treningu 

Każdy trening z psem warto wcześniej zaplanować, biorąc pod uwagę możliwości zwierzęcia i dostosować ćwiczenia poziomem trudności, który z biegiem czasu może wzrastać. W jednostce treningowej zawsze powinna znaleźć się rozgrzewka i czas na schłodzenie organizmu. 

Rozgrzewka i schłodzenie psa 

Każdy trening musi zaczynać się rozgrzewką, a jej intensywność dostosowuje się do planowanej aktywności. Przed rozpoczęciem ćwiczeń warto przejść się na krótki spacer lub przynajmniej pochodzić z psem po mieszkaniu, a następnie wykonać kilka powtórzeń siad-wstań, skrętów tułowia, ósemek między nogami i podawania łap. 

Psi fitness kończy się schłodzeniem organizmu. Pod koniec treningu można wykonać kilka ćwiczeń rozciągających (np. pozycję łuku lub wspięcie na palce z oparciem przednich kończyn na podeście) oraz zapewnić psu chwilę swobodnego spaceru. 

Na czym polegają zajęcia fitness?

Ćwiczenia fitness dla psa różnią się poziomem trudności. Zawsze należy je dobierać pod kątem zaawansowania i możliwości psa. W przypadku regularnych treningów (3-4 x w tygodniu) ich intensywność można stopniowo zwiększać na różne sposoby: 

• modyfikacja ćwiczenia np. zmiana podłoża stabilnego na niestabilną poduszkę sensomotoryczną lub materac, 
• zwiększenie liczby powtórzeń i serii ćwiczeń, 
• wydłużenie czasu utrzymania pozycji, 
• zwiększenie dynamiki ćwiczenia np. szybsze zmiany pozycji, 
• tworzenie torów przeszkód, na których pies wykonuje kilka różnych ćwiczeń, 
• wprowadzanie trudniejszych ćwiczeń, 
• zwiększenie częstotliwości treningów, 
• zastosowanie obciążników i taśm oporowych. 

Psi fitness - jak ćwiczyć z psem w domu? 

Rozpoczynając ćwiczenia w domu szczególnie ważne jest zadbanie o bezpieczeństwo - zaplanowanie treningu i dobranie odpowiedniego sprzętu. Z psem można ćwiczyć w pomieszczeniach, jak i na spacerach, aby urozmaicić codzienne wyjścia. 

Jakie są rodzaje fitnessu? - psie sporty

Psie sporty to różnorodne dyscypliny i aktywności, w które zaangażowane są psy, a które mają na celu stymulowanie ich fizycznej kondycji, umysłowych zdolności, a także budowanie więzi między psem a właścicielem. Obejmują one takie dziedziny jak:

• Agility: Wyścigi psów po torze przeszkód, które wymagają zwinności, szybkości i precyzji od psa i jego opiekuna.

• Frizbee Dog: Zawody, podczas których psy biegną i chwytają frisbee w locie, wymagając dużego skupienia i zwinności.

• Canicross: Bieganie z psem, gdzie pies jest związany specjalnym pasem do pasa biegacza, co pozwala na wspólne treningi biegowe.

• Rally obedience: Wykonywanie przez psa różnych poleceń podczas specjalnie ułożonej trasy, co wymaga współpracy psa z właścicielem.

• Obedience: Czym jest obedience? To zawody polegające na precyzyjnym wykonywaniu komend i poleceń przez psa, testujące jego posłuszeństwo i kontrolę.

• Flyball: Zawody, w których psy biegną przez tor przeszkód, aby dotrzeć do urządzenia wydającego piłkę, którą przynoszą z powrotem do właściciela.

Przykładowe akcesoria do fitnessu 

Niektóre ćwiczenia można wykonywać bez sprzętu (np. siad-wstań, leżeć-wstań, obroty czy taczkowanie), jednak akcesoria do treningu z psem zdecydowanie zwiększają jego efektywność.  

Drewniane podesty 

Jednym z najczęściej używanych sprzętów są stabilne podesty różnej wysokości. Wykorzystuje się je w wielu ćwiczeniach m.in. w siad-wstań z podparciem przednich łap, krokach bocznych, schodzeniu jedną z łapą z podestu i torach przeszkód. Znajdują zastosowanie na każdym etapie zaawansowania. 

Poduszki sensomotoryczne 

Poduszki sensomotoryczne to różnego rodzaju dyski, platformy, półkule, "orzeszki" i piłki w kształcie kości. Są one niestabilne, przez co sprawdzają się głównie w ćwiczeniu równowagi i wzmacnianiu mięśni stabilizujących ciało (core). Raczej nie stosuje się ich w pracy nad siłą mięśniową i zwiększaniem zakresu ruchu. Ćwiczenia na poduszkach są zwykle trudniejsze niż na stabilnym podłożu. Niektóre zwierzęta mogą czuć się bardzo niepewnie i niechętnie wchodzić na taką powierzchnię. Warto wtedy zacząć od łatwych ćwiczeń i dodatkowo stabilizować poduszkę. 

Cavaletti i pachołki gimnastyczne 

Cavaletti to plastikowe lub drewniane drążki ustawiane jeden za drugim w określonych odległościach. Pachołki gimnastyczne lub podesty umożliwiają ich podniesienie na wymaganą wysokość. Ćwiczenie na cavaletti poprawia świadomość ciała psa, zwiększa zakres ruchu w stawach i zmusza do wydłużenia kroku. Może być wprowadzone na każdym etapie zaawansowania, a modyfikacji będzie podlegać odległość, wysokość i tempo pokonywania drążków. 

Pachołki gimnastyczne mogą być używane do podniesienia cavaletti, ustawienia slalomu lub ósemki. 

"Domowy" sprzęt fitness 

Profesjonalny sprzęt do fitnessu ma swoje "domowe" zamienniki. Drewniane podesty można zastąpić schodkami łazienkowymi, stepperami do ćwiczeń, a nawet grubymi książkami. Niestabilne podłoże zapewnią materace, poduszki czy złożony koc, a w roli cavaletti świetnie sprawdzają się kije od szczotki. Dobierając akcesoria zawsze należy mieć na uwadze bezpieczeństwo psa, który nie powinien się ślizgać ani haczyć o wystające elementy. 

Przed wprowadzeniem ćwiczeń psiego fitnessu warto zapoznać się z pierwszą częścią artykułu, a w razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultować się ze specjalistą. Prezentowane ćwiczenia przeznaczone są dla zdrowych dorosłych psów. W trakcie treningu należy zadbać o bezpieczny sprzęt, przeprowadzić rozgrzewkę o odpowiedniej intensywności, a długość i trudność treningu dostosować do możliwości czworonoga. Aby zauważyć efekty, ćwiczenia fitness warto powtarzać 3-4 razy w tygodniu. 

Podaj łapę 

Opiekunowie często uczą psy sztuczki "podaj łapę". Można ją wykorzystać do ćwiczeń psiego fitnessu. 

W podstawowej wersji należy poprosić psa o "siad" na stabilnej powierzchni, a następnie wykonać "podaj łapę". Zawsze trzeba ćwiczyć z czworonogiem na obie strony, aby ciało równomiernie pracowało. Można zacząć od 5 powtórzeń na każdą łapę w 2-3 seriach, pomiędzy którymi pies ma chwilę przerwy. 

W trakcie tego ćwiczenia angażowane są mięśnie unoszonych łap przednich. Jednak oprócz nich izometrycznie (bez zmiany długości mięśnia) pracują także stabilizatory grzbietu i mięśnie kończyny pozostającej na podłożu. Umożliwiają one zachowanie równowagi w momencie, gdy pies przenosi swój środek ciężkości, by unieść jedną łapę. 

Ćwiczenie "podaj łapę" można modyfikować na wiele sposobów. Gdy wersja podstawowa staje się zbyt łatwa, warto wprowadzić trening w stój — wymaga on większego zaangażowania mięśni odpowiedzialnych za stabilizację i dodatkowo mobilizuje kończyny miedniczne. Innym sposobem na ćwiczenie równowagi jest wprowadzenie niestabilnych powierzchni. 

Wersja podstawowa: https://youtu.be/jVm_ziJBnyo  

Modyfikacja z jedną niestabilną powierzchnią: https://youtu.be/iFK_0rGOcZk 

Modyfikacja z dwoma niestabilnymi powierzchniami: https://youtu.be/yZPMnoWzAW8 

Cavaletti 

Cavaletti to ćwiczenie z wykorzystaniem drążków. Poprawia świadomość ciała psa oraz regularność i długość kroku. 

W podstawowej wersji 3-4 drążki ułożone są płasko na podłożu w równych odległościach od siebie. Odstęp dobiera się w zależności od wielkości psa tak, by zwierzę mogło pokonać każdy drążek jednym krokiem (łapy powinny lądować w połowie odległości między drążkami). Zwykle jest to wysokość mierzona od podłoża do stawu ramiennego lub dogrzbietowego brzegu łopatki. 

Na początku pies powinien pokonywać drążki w stępie. Wystarczy 5-6 powtórzeń w 2-3 seriach. Jeśli zwierzę naprowadzane jest przy pomocy przysmaku, należy pamiętać, by rękę prowadzić przed nosem psa, w kierunku ruchu. W przeciwnym razie pies może zejść z cavaletti lub nieprawidłowo zadzierać głowę, co uniemożliwia wykonanie ćwiczenia w bezpieczny sposób. 

W kolejnym etapie można zwiększyć tempo pokonywania przeszkody i wysokość drążków, co zwiększa zakres ruchu w stawach - nie powinna ona jednak przekraczać odległości od podłoża do nadgarstka psa, aby nie prowokować skoków. 

Jeśli celem ćwiczenia jest głównie zwiększenie świadomości ciała psa i poprawa koordynacji można zmodyfikować je poprzez ułożenie drążków w różnych odległościach i ustawienie dodatkowych przeszkód między nimi - podestów lub poduszek sensorycznych. Taki wariant pies powinien pokonywać w spokojnym tempie. 

Wersja podstawowa: https://youtu.be/g-IZwjYOK4o 

Modyfikacja z podwyższeniem drążków i przyspieszeniem: https://youtu.be/64YRxa7MSI8 

Modyfikacja na niestabilnym podłożu: https://youtu.be/DCKpksIgeq0 

Kroki boczne 

W trakcie tego ćwiczenia angażowane są głównie mięśnie przywodziciele i odwodziciele kończyn miednicznych. Pies stoi przednimi łapami na stabilnym podeście, a opiekun zachęca go do wykonania kroków bocznych tak, by okrążył podest. Dla większości zwierząt rozpoczynających treningi fitnessu jest to nowy ruch i pełny obrót bywa dla nich za trudny. Można zacząć od wykonania kilku kroków, powtarzanych w 2-3 seriach. Warto pamiętać, by ćwiczyć z psem na obie strony. Głowa w trakcie ćwiczeń powinna być przedłużeniem kręgosłupa. Należy unikać jej zadzierania, schylania i nadmiernego zginania na boki. 

Gdy pies opanuje podstawowy ruch, ćwiczenie można modyfikować, podwyższając podest, co jeszcze mocniej angażuje tylne łapy. Aby poprawić świadomość ciała, można dodać przeszkody (podesty, poduszki sensoryczne, materac), po których pies będzie przechodził okrążając podest. 

Wersja podstawowa: https://youtu.be/4GrO6XnjbDc 

Modyfikacja z podwyższeniem podestu i dodaniem przeszkody: https://youtu.be/qZPfBCcErhE 

Slalom 

W trakcie slalomu pracuje całe ciało psa. Zaangażowane są mięśnie kręgosłupa wyginającego się bocznie i łap, które pies zgina, prostuje, odwodzi i przywodzi. Równowagę zapewniają też mięśnie brzucha. 

Na początku można ustawić 4-5 pachołków w równych odległościach zbliżonych do długości ciała psa od nosa do nasady ogona. Slalom powinien być pokonywany spokojnie, w stępie. Wystarczy 5 powtórzeń w 2-3 seriach. Podobnie jak w przypadku cavaletti szczególnie ważne jest prawidłowe naprowadzanie - przed psem, w kierunku ruchu, by zwierzę nie musiało zatrzymywać się i zadzierać głowy. 

W miarę postępów tempo pokonywania slalomu można zwiększać, a samą przeszkodę wydłużać o kolejne pachołki. 

Wersja podstawowa: https://youtu.be/d9kQcPA2jzo 

Trzy wyspy 

W tym ćwiczeniu tylne łapy stoją na podeście, a pies pracuje kończynami piersiowymi. Najbardziej zaangażowane są przywodziciele i odwodziciele. 

Do tego ćwiczenia potrzeba trzech stabilnych podestów. Pies staje najpierw na dwóch - przednie i tylne łapy osobno. Następnie należy nakierować go na przejście przednimi łapami na sąsiedni podest. Aby swobodnie wykonać zadanie, pies musi przenieść ciężar ciała do tyłu, by odciążyć obręcz piersiową. Na początek wystarczy 6 powtórzeń w 2-3 seriach. 

Ćwiczenie można zmodyfikować wprowadzając niestabilne powierzchnie utrudniające utrzymanie równowagi lub trzymając wyżej tyczkę między podestami, co zmusi psa do większego zgięcia w stawach kończyn przednich. 

Wersja podstawowa: https://youtu.be/Mryy_rLnk7o 

Zalety regularnych treningów fitness 

Regularne treningi fitnessu przynoszą korzyści nie tylko dla psów sportowych. Pozwalają na zdobycie nowych umiejętności i utrzymanie dobrej kondycji, wzmacniają mięśnie i poprawiają koordynację ruchową, co jest szczególnie ważne w przypadku psich seniorów.