W trosce o zdrowie pupila warto regularnie szczepić go przeciwko chorobom zakaźnym. Wbrew pozorom ten rodzaj profilaktyki dotyczy nie tylko kotów wychodzących. Na niektóre patogeny narażone są także mruczki nieopuszczające domu. Dokładny kalendarz szczepień należy ustalić z lekarzem weterynarii.
Spis treści
Rodzaje szczepionek
Istnieje kilka rodzajów szczepionek. U kotów stosuje się preparaty z patogenami zabitymi, atenuowanymi, a także szczepionki rekombinowane.
Szczepionki zabite zawierają w sobie martwe patogeny. Często dodaje się do nich adiuwanty (np. sole glinu), by zwiększyć odpowiedź immunologiczną. Zabite czynniki zakaźne nie są w stanie namnażać się w organizmie zwierzęcia. Odporność trwa zwykle krócej (w porównaniu do preparatów atenuowanych), a pierwsza dawka nie daje skutecznej ochrony — wymagane są powtórzenia. Obecność adiuwantu zwiększa ryzyko odczynów poszczepiennych.
Szczepionki atenuowane zawierają w sobie żywe, ale osłabione patogeny. Stymulują silniejszą odpowiedź immunologiczną, jednak czynniki chorobotwórcze są w stanie wywołać przejściowe, łagodne zakażenie. Dostępne są preparaty do podawania bezpośrednio na błony śluzowe, których zastosowanie wywołuje silną odporność miejscową — ma to ogromne znaczenie np. w przypadku chorób dróg oddechowych. Ten sposób podania omija też przeciwciała matczyne, które u młodych kociąt mogą neutralizować składniki szczepionki, osłabiając jej działanie.
W przypadku szczepionek rekombinowanych fragmenty patogenu wbudowywane są w wektor (np. niepatogenny dla kotów wirus ospy kanarków). Czynniki chorobotwórcze nie są w stanie namnażać się w organizmie zwierzęcia, stymulują stosunkową silną odporność.lekarka weterynarii, ekspertka zoocial.pl
Anna Babst lekarka weterynarii, ekspertka zoocial.plSzczepienie przypominające — dlaczego jest konieczne?
Kocięta wraz z siarą i mlekiem matki przyjmują przeciwciała, które chronią je przed chorobami w pierwszym okresie życia. Odporność matczyna zanika pomiędzy 6 a 16 tygodniem życia w zależności od rodzaju przeciwciał, ilości i jakości przyjętej siary. Jest to okres, w którym młode zwierzęta powinny przyjąć serię szczepień. Powtórzenia są konieczne, gdyż pierwsze szczepienie kota może zostać zneutralizowane przez przeciwciała matczyne. Dopiero kolejne dawki są w stanie wywołać wystarczającą odporność.
Kalendarz szczepień
Szczepienia profilaktyczne przeprowadza się zgodnie z kalendarzem. Dokładne daty wakcynacji ustala się na podstawie wieku kota, historii profilaktyki, aktualnego stanu zdrowia i narażenia na choroby zakaźne.
Szczepienia podstawowe
Do grupy szczepień podstawowych należą zabezpieczenie przeciwko panleukopenii i dwóm patogenom odpowiadającym za koci katar — herpeswirusowi 1 (FHV1) i kaliciwirusowi (FCV). Należy wykonywać je u wszystkich kotów.
Regularne szczepienia pomagają nie tylko w ochronie poszczególnych zwierząt, ale również w zapobieganiu epidemiom w populacji.
Dr. Mark Davis (GB) lekarz weterynariiPanleukopenia
Panleukopenia wywoływana jest przez kociego parwowirusa. Ten patogen wykazuje wysoką oporność na warunki środowiskowe — zdolność do zarażenia zachowuje przez wiele miesięcy. Kot może zachorować nawet bez bezpośredniego kontaktu z innymi zwierzętami. Wirus atakuje nabłonek jelit, wywołując biegunkę, często z krwią. Choroba przebiega z gorączką i odwodnieniem, stanowi śmiertelne zagrożenie dla kociąt o słabo rozwiniętej odporności.
Cykl szczepień małego kota rozpoczyna się między 6 a 8 tygodniem życia. Kolejne dawki podaje się co 2-4 tygodnie co najmniej do końca 4 miesiąca życia. Dorosłe koty o nieznanej historii szczepi się dwoma dawkami podanymi w odstępie 2-4 tygodni. Szczepienie należy powtórzyć po roku, a następnie co 2-3 lata.
Koci katar
Koci katar wywoływany jest głównie przez dwa patogeny — kociego herpeswirusa i kaliciwirusa. W jego przebiegu dominują objawy z układu oddechowego tj. zapalenie spojówek, wypływy z oczu i nosa, trudności w oddychaniu. Kaliciwirus często wywołuje także owrzodzenia w jamie ustnej, przez co obserwuje się brak apetytu u chorego kota.
Pierwsze szczepienie kociąt przeciwko kociemu katarowi powinno mieć miejsce w okolicy 6-8 tygodnia życia. Powtarza się je co 2-4 tygodnie aż do ukończenia 4 miesiąca życia. Dla uodpornienia dorosłych kotów wystarczą dwie dawki podane w odstępie 2-4 tygodni. Ponownie kot powinien zostać zaszczepiony po roku, a następnie co 2-3 lata.
Szczepienia dodatkowe
Dodatkowo można kota zabezpieczyć przeciwko wściekliźnie, wirusowej białaczce, chlamydiozie i bakterii atakującej drogi oddechowe — Bordetella bronchiseptica. Szczepienie kota przeciwko tym chorobom zależy od stopnia narażenia zwierzęcia na zarażenie.
Wścieklizna
Wścieklizna u kota jest obecnie bardzo rzadko stwierdzana. Jest to choroba nieuleczalna, nieuchronnie prowadząca do śmierci zwierzęcia. Wirus w dużych ilościach znajduje się w ślinie chorych — najczęstszą drogą zarażenia jest pokąsanie. Atakuje komórki nerwowe, wywołując objawy neurologiczne — zmiany zachowania, agresję, spożywanie niejadalnych pokarmów, wodowstręt, porażenia mięśni i drgawki. Stanowi poważne zagrożenie dla człowieka. Szczepienie kota jest obowiązkowe na terenie zagrożonym wystąpieniem wścieklizny, co regulują przepisy prawa. Powinno być wykonane także u zwierząt samodzielnie wypuszczanych z domu. Szczepienie kota przeciwko wściekliźnie może być konieczne w przypadku podróży — warto z wyprzedzeniem sprawdzić, na jakich warunkach zwierzę może przekroczyć granicę.
Wirusowa białaczka kotów
Białaczka kotów wywoływana jest przez kociego retrowirusa — FeLV (feline leukeamia virus). Wirus białaczki przenosi się najczęściej w trakcie kontaktu bezpośredniego ze śliną zarażonego zwierzęcia np. w trakcie wzajemnej pielęgnacji. Układ odpornościowy niektórych kotów pozwala na zwalczenie wirusa. Niestety u części mruczków dochodzi do rozwoju przetrwałego zakażenia, którego nie da się zwalczyć żadnymi lekami. Jego przebieg często jest bezobjawowy. W przypadku rozwoju choroby u kotów pojawia się anemia, guzy nowotworowe i infekcje wtórne.
Szczepienie kota przeciwko białaczce jest wskazane w przypadku kotów, które są narażone na kontakt z nosicielami wirusa. Cykl szczepień można zacząć w 8 tygodniu życia, a druga dawka podawana jest po upływie miesiąca. Kolejne szczepienie ma miejsce po roku, a następnie co 2-3 lata. Przeciwko białaczce nie należy szczepić kota, który nie ma kontaktu z nosicielami ze względu na możliwość skutków ubocznych.
Anna Babst lekarka weterynarii, ekspertka zoocial.plChlamydioza
Chlamydia felis wywołuje zapalenie spojówek u kotów. W przebiegu infekcji pojawia się wypływ z oczu, przymykanie powiek, zaczerwienienie spojówek. Choroba przenosi się przez kontakt bezpośredni, możliwe są zakażenia bezobjawowe.
Pierwsze szczepienie kota ma miejsce w 9 tygodniu życia. Powtarza się je po 2-4 tygodniach. Szczepienia przypominające wykonuje się co roku. Zabezpieczone powinny być jedynie zwierzęta stale narażone na zakażenie — przebywające w dużych skupiskach kotów i mające kontakt z nosicielami.
Bordatella bronchiseptica
Zakażenia tą bakterią dotyczą głównie kotów żyjących w skupiskach. Może wikłać infekcje wywoływane przez herpeswirusa i kaliciwirusa. Bordatella bronchiseptica objawia się gorączką, wypływami z nosa i oczu, kichaniem i kaszlem. Może powodować zapalenie płuc, groźne szczególnie dla kociąt.
Szczepionki donosowe można podać już w 4 tygodniu życia. Pierwsze szczepienie kota daje wystarczającą odporność. Kolejną dawkę podaje się dopiero po upływie roku. Szczepić należy jedynie koty szczególnie narażone na zakażenie np. przebywające w schroniskach dla zwierząt.
Dowiedz się także, jakie zabiegi i badania profilaktyczne powinieneś zapewnić swojemu kotu.
materiał: Ceva Animal Health Polska Sp. z o.o.
Pierwsze szczepienie kota — jak się przygotować?
W dniu pierwszego szczepienia kot powinien być zdrowy. W razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów lekarz weterynarii wprowadza odpowiednie leczenie i indywidualnie modyfikuje kalendarz szczepień.
Adoptując lub kupując małego kota warto zadbać o kompletną dokumentację medyczną zwierzęcia. Dzięki temu kolejne szczepienia i odrobaczenia otrzyma on w odpowiednich odstępach czasu.
Każda szczepionka może wywołać skutki uboczne i reakcję nadwrażliwości. Są to sytuacje niezwykle rzadkie, jednak nie należy ich lekceważyć. Po podaniu iniekcji warto jeszcze przez 15-30 min zostać u lekarza weterynarii, aby w razie problemów kot szybko otrzymał pomoc. Wskazana jest także obserwacja zwierzęcia przez pierwszą dobę. Łagodne osłabienie jest całkowicie normalne, ale wysoka gorączka, utrata apetytu, trudności w oddychaniu czy zaburzenia świadomości są wskazaniem do udania się do kliniki.
Ze względu na ryzyko powstania mięsaka poiniekcyjnego, nie należy szczepić kota w kark. W miarę możliwości lekarz weterynarii do wykonania wakcynacji powinien wybrać kończyny, ewentualnie ogon.
Cena szczepienia kota
Zabezpieczenie na panleukopenię, herpeswirusa i kaliciwirusa dostępne jest w postaci szczepionki skojarzonej (trzy w jednym preparacie). Koszt iniekcji wynosi około 100 złotych. Zabezpieczenia dodatkowe są dostępne jedynie w postaci szczepionek pojedynczych. Za wakcynację należy zapłacić zwykle około 50 zł.
Inne choroby zakaźne kotów
Niestety regularne szczepienie kota nie zapewnia ochrony przeciwko wszystkim groźnym chorobom zakaźnym. Na część z nich nadal nie opracowano skutecznego preparatu.
Taką chorobą jest nabyty niedobór odporności kotów (FIV). Mruczek może się zarazić w wyniku pogryzienia przez chore zwierzę. Narażone są głównie koty wychodzące i przebywające w skupiskach, w których nie wykonano testów w kierunku nosicielstwa wirusa.
Szczepienie kota nie zabezpiecza także przed zakaźnym zapaleniem otrzewnej (FIP). Chorobę wywołują mutacje kociego koronawirusa, który powszechnie występuje w populacji. W jej przebiegu obserwuje się m.in. wyniszczenie, gromadzenie płynu w jamach ciałach, niewydolność wątroby, objawy neurologiczne. Nieleczony FIP prowadzi do śmierci kota.
Choroby odkleszczowe tj. mykoplazmoza, anaplazmoza czy borelioza u kota występują stosunkowo rzadko. Nie ma dostępnych skutecznych szczepionek — jedyną metodą ochrony pozostaje zabezpieczenie kotów wychodzących przeciwko kleszczom.
Kalendarz szczepień
Bibliografia
- M.J. Day, M.C. Horzinek, R.D. Schultz, R.A. Squires, Zalecenia do szczepień psów i kotów. Opracowane przez zespół do spraw szczepień (VGG) Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt, 2019
- Greene C.E. Choroby zakaźne psów i kotów, Łódź, Galaktyka, 2010, ISBN 978-83-7579-125-9
Brak komentarzy
Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.