Borelioza u kota – objawy, leczenie, rokowania

Borelioza to dobrze nam znana choroba odkleszczowa, przed którą warto chronić swoje zwierzęta, tak samo jak siebie. Dobra wiadomość jest taka, że bardzo rzadko diagnozuje się ją u kotów. Warto jednak mieć świadomość jej istnienia i sposobów unikania. W końcu dzięki odpowiedniej ochronie przeciwkleszczowej unikniemy narażenia pupila także na wiele innych, częściej występujących u kotów chorób przenoszonych tą drogą. 

Czym jest borelioza u kota?

Borelioza (inaczej nazywana chorobą z Lyme lub krętkawicą kleszczową) to groźna choroba przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes, w czasie ich żerowania na ciele kota, psa lub nawet człowieka. Wywołuje ją gram ujemna bakteria — Borrelia burgdorferi. Ma ona kształt krętka i przenika do organizmu żywiciela wraz ze śliną tych niewielkich pajęczaków. Choroby odkleszczowe u kotów stwierdza się raczej rzadko, a boreliozę — niemal nigdy. Jednak nie należy ich lekceważyć, ponieważ są to bardzo groźne choroby, mogące doprowadzić nawet do śmierci kota. Z tego powodu rozsądne jest stosowanie ochrony przeciwkleszczowej, a jeśli już kleszcz u kota zostanie zauważony — powinien być jak najszybciej usunięty. Po dobie od wkłucia się pasożyta ryzyko zakażenia znacząco wzrasta.

Czy kotom grozi borelioza?

Kleszcze przenoszą chorobę z Lyme w wyniku nakłucia skóry i wprowadzenie krętków do układu krwionośnego zwierzęcia wraz ze śliną. Bakteria bytuje we krwi i płynie mózgowo-rdzeniowym żywiciela, wywołując poważne w skutkach objawy skórne, nerwowe i stawowe. Mówi się, że borelioza jest chorobą okresu letniego, ze względu na zależność jej pojawiania się od występowania kleszczy. Obecnie jednak stwierdza się występowanie tych pasożytniczych stawonogów nawet w zimę, dlatego nowoczesne zalecenia medyczne nakazują ochronę przeciw kleszczom przez cały rok. Nierzadko właściciele kotów nie są w ogóle świadomi, że ich pupile mogą być narażeni na zakażenie chorobami odkleszczowymi. Ciężko jest zauważyć obecność kleszcza na kocie; raz — dlatego, że zwykle się tego nie spodziewamy; dwa — ze względu na gęstą sierść i częste czyszczenie się przez zwierzaka. Niestety kleszcze atakują koty równie chętnie jak psy. Nawet jeśli zwierzak wychodzi tylko do ogrodu lub nawet całe życie spędza w domu — może zetknąć się z tym pasożytem, chociażby poprzez przyniesienie go przez nas do domu na ubraniu. Obecnie na zakażenia chorobami przenoszonymi przez kleszcze jest narażony każdy potencjalny żywiciel, niezależnie od wieku, pory roku i miejsca.

Jakie mogą być objawy boreliozy?

Z tego względu, że borelioza u kota występuje niezwykle rzadko, przebieg choroby u tego gatunku nie jest dobrze poznany. Zwykle jednak w jej przebiegu wyróżniamy trzy okresy:

• Pierwszy: w miejscu ukąszenia przez kleszcza po maksymalnie 30 dniach pojawia się nieswędzący obrzęk, który z czasem poszerza swój obwód. Ten objaw u ludzi nazywa się rumieniem wędrującym. U zwierząt ciężko go zauważyć, ze względu na gęstą sierść. Nie zawsze musi jednak wystąpić. Na tym etapie choroba może się zatrzymać.

• Drugi: następuje po czterech do dwunastu tygodni. Pojawiają się pierwsze niepokojące objawy: ogólne osłabienie zwierzaka, brak apetytu, sztywność karku, sztywność i bóle mięśni, zapalenie stawów, zaburzenia krążenia. Charakterystyczna jest gorączka, nazywana powrotną, która przedzielana jest okresami powrotu temperatury ciała zwierzęcia do normy. Dzieje się to mniej lub bardziej regularnie, co kilka — kilkanaście dni. Może dojść także do zapalenia narządów płciowych, zapalenia nerek z krwiomoczem, a nawet do niewydolności nerek. W tym czasie choroba objawia się też nierzadko dotkliwymi objawami nerwowymi, takimi jak zapalenie mózgu i porażenia oraz może doprowadzić do śmierci kota.

• Trzeci: jeśli choroba będzie rozwijała się dalej, w ciągu sześciu — dwunastu miesięcy wystąpią zmiany stawowe, zwłaszcza w stawach kolanowych, kulawizny i fioletowe obrzęki.

Warto zwrócić uwagę, że między ukąszeniem przez kleszcza a wystąpieniem pierwszych symptomów mija sporo czasu. Z tego powodu często ciężko jest powiązać objawy chorób odkleszczowych z tym wydarzeniem, co utrudnia diagnozę.

Dowiedz się, jak usuwać kleszcze u kotów. 

Co się stanie, jak zostanie głowa kleszcza u kota? Diagnostyka oraz leczenie boreliozy u kota 

Diagnozowanie boreliozy nie należy do najłatwiejszych. Bardzo istotny jest odpowiedni wywiad połączony z zaobserwowanymi objawami klinicznymi. Brak stosowania ochrony przeciwkleszczowej lub popełnianie w niej błędów, takich jak pominięcie terminu kolejnej tabletki — to informacja, która w stawianiu rozpoznania każe rozważyć możliwość obecności choroby odkleszczowej. Najczęściej do postawienia ostatecznej diagnozy wykorzystuje się badania laboratoryjne krwi takie jak testy serologiczne, na przykład test Elisa lub test immunofluorescencji pośredniej, które służą do wykrywania przeciwciał przeciw krętkom Borrelia. Do droższych metod, które można zastosować, należy PCR, który precyzyjnie wykrywa DNA bakterii.

W przypadku zarażenia terapia jest długotrwała i uciążliwa. Lekarz weterynarii przeprowadza ją, podając antybiotyki — najczęściej stosowane są tetracykliny, makroidy lub cefalosporyny. Iniekcje muszą zostać wykonane codziennie przez 4 tygodnie lub nawet dłużej, jeśli objawy nie ustępują. Jednocześnie zwierzę poddane zostaje leczeniu objawowym, dostosowanym do swojego stanu i objawów klinicznych. Obejmuje ono na przykład stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, leków przeciwwymiotnych, czy znoszących objawy nerwowe.

Borelioza i inne choroby odkleszczowe u kota — jak zapobiegać?

Jak widać, profilaktyka chorób odkleszczowych jest dużo prostsza i wbrew pozorom mniej kosztowna od ich diagnostyki i leczenia. Niestety szczepienie na choroby odkleszczowe u kotów nie jest możliwe. Z tego powodu właściciele powinni regularnie przeglądać skórę i sierść swojego podopiecznego, zwłaszcza jeśli odbył on wycieczkę na łonie natury. Usuwanie kleszcza u kota możemy wykonać sami lub poprosić o to swojego lekarza weterynarii. Najlepiej jednak chronić pupila przed inwazją kleszczy i do ich wczepienia się w ogóle nie dopuszczać. To oznacza, że w profilaktyce chorób przenoszonych przez kleszcze, takich jak borelioza, ale też hemobartoneloza, mykoplazmoza, anaplazmoza czy babeszjoza — najistotniejsze jest stosowanie substancji farmakologicznych przeciwko tym krwiopijnym stawonogom. Na rynku dostępne są w różnych formach odpowiednie preparaty przeciwkleszczowe dla kotów. Spośród tabletek, kropli typu "spot on" i obróżek wystarczy wybrać i prawidłowo stosować jeden lek, aby chronić kota przed wieloma potencjalnymi zagrożeniami. Jeśli ciężko nam zdecydować się na konkretny wybór, możemy poprosić o radę swojego lekarza weterynarii.

Czy można zarazić się boreliozą od kota?

Nie, borelioza nie jest bezpośrednio przenoszona przez koty. Choroba jest zazwyczaj przenoszona przez ukąszenia zainfekowanych kleszczy.