Chlamydia u kota – przyczyny, objawy i leczenie

Czym jest chlamydioza? 

Chlamydioza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez Gram-ujemną bakterię Chlamydophila felis, która niejednokrotnie stanowi przyczynę zapalenia spojówek u kotów.  

Według badań z różnych krajów aż do 30% pupili z zapaleniem spojówek jest zainfekowanych chlamydią. 

W większości przypadków obserwuje się dolegliwości w obrębie kocich oczu, ale możliwe jest również wystąpienie innych objawów, dotyczących między innymi górnych dróg oddechowych. 

W jaki sposób rozprzestrzenia się choroba? 

Mikroorganizmy Chlamydophila felis należą do bakterii bezwzględnie wewnątrzkomórkowych - oznacza to, że nie są w stanie przetrwać dłuższego czasu poza organizmem gospodarza. Z tego powodu podstawową drogą zarażenia jest bezpośredni kontakt z wydzieliną z worka spojówkowego chorego zwierzęcia. Bakteria izolowana może być również z nosa, dróg rodnych lub odbytu zarażonego zwierzęcia, chociaż zdarza się to rzadziej. 

Czas między zakażeniem a wystąpieniem objawów klinicznych choroby wynosi zazwyczaj od trzech do dziesięciu dni. 

Jakie koty są szczególnie narażone na infekcję? 

Chociaż chlamydią mogą zarazić się koty w każdym wieku, wyjątkowo podatne na zachorowanie są kocięta pomiędzy drugim a dziewiątym miesiącem życia, co wynika z faktu, że ich układ odpornościowy nie jest jeszcze wystarczająco dojrzały, aby bronić się przed patogenami. 

Choroba nie omija również kotów w starszym wieku i osobników z obniżoną odpornością, na przykład zakażonych wirusem białaczki kotów (FeLV) lub wirusem nabytego niedoboru immunologicznego kotów (FIV). 

Chlamydioza pojawia się często u zwierząt wychodzących, mających kontakt z innymi kotami lub przebywających w dużych skupiskach, np. w schroniskach, kocich hotelach, hodowlach. 

Do zarażenia może również dojść także podczas wystawy kotów rasowych, ponieważ zbiorowisko wielu obcych zwierząt jest dla pupila sytuacją stresową, która negatywnie wpływa na działanie jego układu immunologicznego. 

Przebieg i objawy chlamydiozy kotów 

Najczęstsze objawy choroby pojawiają się w obrębie oczu. 

Bakterie Chlamydophila felis odpowiedzialne za chorobę infekują przede wszystkim spojówki - delikatne błony śluzowe, które pokrywają zewnętrzną powierzchnię gałek ocznych, a także wewnętrzną stronę powiek.  

Zakażenie objawia się stanem zapalnym tych błon, znanym jako zapalenie spojówek.  

U zdrowych, niezainfekowanych zwierząt spojówki są słabo zauważalne i mają bladoróżowy kolor. Podczas zapalenia spojówek dochodzi do ich obrzęku i zaczerwienienia, przez co stają się one bardziej widoczne. Zwykle pojawia się również wysięk z oczu, wyjściowo wodnisty i przejrzysty, który później może (ale nie musi) stać się bardziej gęsty, mętny, żółty lub zielony. 

Dodatkowo możliwe jest zaobserwowanie regularnego, nadmiernego mrugania, uporczywego mrużenia oczu, intensywnego pocierania pyszczka łapkami - w ten sposób koty próbują poradzić sobie z doświadczanym dyskomfortem.  

Zapalenie spojówek występuje najczęściej pomiędzy szóstym a dziesiątym dniem od zarażenia.  

Początkowo objawy infekcji obejmują jedno oko, a po kilku dniach na ogół również drugie. 

Poza powyższymi symptomami z reguły koty dotknięte chlamydiozą nie mają innych dolegliwości. Czasami jednak występują pozostałe, niespecyficzne oznaki choroby. Pomimo że chlamydia u kota najczęściej kolonizuje spojówki, może również powodować infekcje górnych dróg oddechowych, układu pokarmowego i moczowo-płciowego. U zwierząt bardzo osłabionych lub kociąt nieleczona choroba może rozprzestrzenić się na płuca i spowodować śmiertelne w skutkach zapalenie płuc. 

Inne, mniej powszechne niż zapalenie spojówek objawy chlamydiozy: 

• utrata apetytu, 
• apatia, 
• wysięk z nozdrzy, 
• kichanie, 
• kaszel, 
• przemijająca gorączka, 
• powiększenie węzłów chłonnych. 

Asymptomatyczne zwierzęta - nosiciele choroby 

Co ciekawe, doniesienia z różnych państw wskazują, że aż do 10% kotów bez występowania objawów klinicznych jest nosicielami chlamydii. Oznacza to, że pomimo dobrego samopoczucia, koty te mogą stanowić źródło infekcji dla innych zwierząt. 

Czy inne koty w gospodarstwie domowym są narażone na infekcję? 

Jeśli masz w domu więcej kotów, warto zwrócić się o poradę do lekarza weterynarii i dowiedzieć się, jak ustrzec pozostałe zwierzęta przed zarażeniem. 

Zdarza się, że w przypadku występowania kilku czworonogów w gospodarstwie domowym, lekarze weterynarii wprowadzają leczenie u wszystkich kotów, nawet jeżeli nie każdy z nich rozwinął objawy choroby. W innym wypadku terapia jednego pupila mogłaby nie przynieść oczekiwanych skutków, ponieważ chlamydia łatwo rozprzestrzenia się pomiędzy kotami. 

Właściciele kotów powinni pamiętać o niewypuszczaniu mruczka na zewnątrz podczas leczenia, aby zminimalizować ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii. 

Czy chlamydia u kota stanowi zagrożenie dla człowieka? 

Istnieją pojedyncze doniesienia o rozwinięciu się zapalenia spojówek u ludzi po styczności z zakażonymi zwierzętami. Dlatego też należy pamiętać o własnym bezpieczeństwie i zachowaniu higieny. Dokładne mycie rąk, unikanie bezpośredniego kontaktu z nieznajomymi zwierzętami i niedotykanie wydzieliny chorego kota to podstawowe zasady pozwalające uchronić się przed chorobą. 

Jeżeli zdarzy się jednak, że któryś z domowników zacznie odczuwać pieczenie, łzawienie i dyskomfort oczu, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem i powiedzieć mu o występowaniu chlamydiozy u kota. 

Chlamydioza - diagnoza i leczenie 

W celu zdiagnozowania choroby i ewentualnego wprowadzenia leczenia należy koniecznie udać się ze swoim zwierzęciem do lekarza weterynarii. 

Specjalista przeprowadzi szczegółowy wywiad dotyczący między innymi warunków i trybu życia kota, obecności innych zwierząt w domu, historii wcześniejszych lub współwystępujących chorób. Na podstawie zebranych informacji lekarz określi ryzyko zakażenia chlamydią i jeżeli zajdzie taka potrzeba, wprowadzi leczenie lub wykona dodatkowe badania diagnostyczne. 

Jednym z częstych badań potwierdzających obecność Chlamydophila felis jest wymaz z worka spojówkowego metodą PCR (polega ona na wielokrotnym powielaniu specyficznego fragmentu DNA za pomocą enzymu polimerazy, co zapewnia wysoką czułość metody).  

Dodatkowo u kotów nieszczepionych przeciwko chlamydii można zbadać poziom przeciwciał powstających po kontakcie z tym patogenem. 

Infekcję bakteryjną można skutecznie leczyć za pomocą antybiotyków doustnych i miejscowych, takich jak krople do oczu.  

Do dyspozycji specjalisty pozostaje szereg środków, które dobierane są indywidualnie do konkretnego zwierzęcia, jego objawów i długości trwania choroby. 

Profilaktyka - lepiej zapobiegać niż leczyć 

Bakterie odpowiedzialne za chorobę są wrażliwe na czynniki środowiskowe - z tego powodu przestrzeganie podstawowych zasad higieny jest niezwykle ważnym działaniem profilaktycznym. 

Nowy kot — odpowiednie wprowadzenie 

Nie zapominajmy, że zakażonym zwierzęciem może być również kot, który nie prezentuje symptomów chlamydiozy. W przypadku wprowadzenia do gospodarstwa domowego nowych czworonogów konieczne jest zastosowanie kwarantanny i przegląd ich stanu zdrowia. 

Czy mój kot może zostać zaszczepiony przeciwko chlamydiozie?  

Na rynku istnieje preparat chroniący koty przed infekcją C. felis.  

Istnieją jednak groźniejsze choroby zakaźne, takie jak koci katar lub choroba kociego pazura, którym zazwyczaj przeznaczone są najczęstsze szczepienia ochronne.  

O konieczności podania szczepionki przeciwko chlamydiozie decyduje lekarz weterynarii, biorąc pod uwagę ryzyko zarażenia konkretnego zwierzaka. Jeżeli martwimy się o swojego pupila, warto przedyskutować tę sprawę ze specjalistą i poznać jego opinię. 

Żywienie ma znaczenie 

Odpowiednie żywienie nie tylko minimalizuje ryzyko zachorowania, ale również pozwala złagodzić ewentualny przebieg choroby. Zdrowa dieta i właściwa praca układu odpornościowego są ze sobą ściśle powiązane. Postarajmy się, aby posiłki naszego czworonoga były zbilansowane i zawierały ważne związki, potrzebne do walki z chorobami - aminokwasy takie jak tauryna i arginina, ale również antyoksydanty - między innymi witaminy A, C, E. 

Chlamydia u kota — podsumowanie 

Chlamydophila felis, wywołująca chlamydiozę, jest bakterią, która najczęściej atakuje spojówki i powoduje ich stan zapalny. 

Ponieważ czas przetrwania bakterii w środowisku zewnętrznym jest krótki, w większości przypadków choroba przemieszcza się poprzez bezpośredni kontakt z wydzieliną zainfekowanego kota. 

Według literatury zwierzęta młode (w wieku poniżej dziewiątego miesiąca życia) są najbardziej podatne na zachorowanie. Zakażenie często pojawia się również u czworonogów z obniżoną odpornością, szczególnie jeśli żyją one w dużych skupiskach. 

Objawy kliniczne zwykle obejmują zapalenie spojówek z współwystępującym wysiękiem. Oprócz głównych zmian w obrębie oczu, można zauważyć inne symptomy, takie jak kichanie i kaszel, wyciek wydzieliny z nozdrzy, apatię oraz utratę apetytu. 

W przypadku pojawienia się powyższych problemów lekarz weterynarii przeprowadzi diagnostykę i wprowadzi odpowiednie leczenie dopasowane indywidualnie do naszego zwierzęcia. 

Stosując działania profilaktyczne obejmujące: odpowiednią higienę, bezpieczne wprowadzanie nowych zwierząt do gospodarstwa domowego, zbilansowane żywienie, a także coroczne szczepienia ochronne (jeżeli istnieje uzasadnione ryzyko zarażenia się chlamydiozą), zapobiegamy rozprzestrzenianiu się tej choroby.