Saneczkowanie u kota – co to znaczy i dlaczego twój kot to robi?

Czym jest saneczkowanie?

Saneczkowanie u kota to specyficzne zachowanie, podczas którego zwierzę pociera okolicą odbytu po podłożu, przemieszczając się jedynie za pomocą przednich łap. Potocznie określane jest jako "jeżdżenie pupą po ziemi". Czasami wygląda to komicznie, jednak należy mieć świadomość, że jest to bardzo wyraźny objaw wskazujący na nieprawidłowości w obrębie gruczołów okołoodbytowych.

Widząc, że kot saneczkuje, niezwłocznie udaj się do lekarza weterynarii. Najczęstszą przyczyną takiego zachowania jest zatkanie gruczołów okołoodbytowych.

Czym są gruczoły okołoodbytowe?

Gruczoły okołoodbytowe (inaczej - zatoki) to struktury znajdujące się w okolicy odbytu i uchodzące do niego. Ich zadaniem jest produkowanie wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu, co umożliwia zwierzętom znaczenie terenu za pomocą kału. Fizjologicznie ma ona beżowy kolor i śmietanową konsystencję. Gruczoły położone są po obu stronach odbytu, mniej więcej na godzinach czwartej i ósmej.

Prawidłowo ich zawartość jest wyciskana każdorazowo przez masy kałowe podczas defekacji. Zdrowe gruczoły opróżniają się same. Niestety zdarzają się sytuacje, w których proces ten jest utrudniony, np. biegunka lub luźny stolec. W tych przypadkach kał nie jest wystarczająco dobrze uformowany i twardy, aby sprawnie opróżnić zatoki okołoodbytowe. Dochodzi do nagromadzenia się wydzieliny w gruczołach, co powoduje silny dyskomfort zwierzęcia.

Warto zaznaczyć, że niektóre koty mają większą skłonność do trudności z opróżnianiem zatok niż inne. Oznacza to, że część pupili będzie potrzebowała regularnego czyszczenia gruczołów bez wyraźnej przyczyny.

Czy zatkane zatoki okołoodbytowe są niebezpieczne?

Zatkane gruczoły okołoodbytowe to problem, z którym należy udać się do lekarza weterynarii. Rozwiązanie go jest stosunkowo proste i polega na manualnym wyciśnięciu wydzieliny. Jest to bardzo ważne, ponieważ jej długotrwałe nagromadzenie może przerodzić się w zapalenie gruczołów okołoodbytowych, co stanowi bardzo bolesną i nieprzyjemną jednostkę chorobową. Jej leczenie jest o wiele bardziej uciążliwe dla kota i właściciela niż rutynowe opróżnianie zatok.

Nieleczone zapalenie gruczołów okołoodbytowych może doprowadzić nawet do powstania przetoki, czyli patologicznego otworu pomiędzy gruczołem a skórą okolicy odbytu. Schorzenie to często wymaga długotrwałego leczenia i nierzadko również postępowania chirurgicznego.

Inne przyczyny saneczkowania u kota

Zdarza się, że saneczkowanie u kota ma inną przyczynę niż zapchane gruczoły okołoodbytowe.

Jeśli twój pupil ma ten problem, upewnij się czy nie towarzyszy mu biegunka, która sama w sobie może stanowić większe zagrożenie. Jeśli tak, poinformuj o tym lekarza weterynarii w trakcie wizyty.

Sprawdź, czy twój kot jest odrobaczony. Objaw saneczkowania czasami zdarza się u zwierząt posiadających endopasożyty. Pamiętaj, że powinieneś odrobaczać swojego kota co 3 miesiące, jeśli jest wychodzący oraz co pół roku, jeśli pozostaje w domu. Alternatywą dla odrobaczania "na ślepo" jest regularne badanie kału.

Bardzo rzadko zdarza się, że świąd w okolicach odbytu to objaw alergii pokarmowej. W takiej sytuacji konieczne będzie podjęcie diety eliminacyjnej opartej o określone źródło białka. Nie martw się jednak na zapas. Pamiętaj o tym, że najważniejsze jest wykluczenie podstawowej przyczyny, ponieważ to ona najprawdopodobniej doskwiera twojemu kotu. Dalszą diagnostykę pozostaw lekarzowi weterynarii.

Sporadycznie saneczkowanie u kota może być spowodowane przez zaburzenia behawioralne.

Jak samodzielnie opróżnić gruczoły okołoodbytowe kotu?

Opróżnianie gruczołów okołoodbytowych nie należy do bardzo trudnych czynności. Jeśli więc twój kot zmaga się z tym problemem przewlekle - być może jesteś w stanie nauczyć się wykonywać tę procedurę samodzielnie i oszczędzić pupilowi częstych wizyt w gabinecie weterynaryjnym! Przygotuj się jednak na sporą dozę nieprzyjemnego zapachu. Jeśli jednak nie czujesz się na siłach - nie podejmuj się tego.

Zanim zaczniesz opróżniać gruczoły - załóż rękawiczki i przygotuj ręczniki papierowe. Będzie ci łatwiej, jeśli poprosisz kogoś o pomoc w przytrzymywaniu kota.

Istnieją 2 sposoby opróżniania zatok okołoodbytowych: zewnętrzna i wewnętrzna. Pierwsza z nich jest co do zasady łatwiejsza i mniej inwazyjna: za pomocą jednej ręki unieś ogon kota i uwidocznij odbyt (jeśli jesteś praworęczny - zrób to lewą ręką). Palec wskazujący drugiej dłoni umieść po prawej stronie odbytu między godziną trzecią a czwartą, a kciuk po lewej stronie między godziną ósmą a dziewiątą. Delikatnie i z wyczuciem postaraj się wymasować wydzielinę, wykonując ruchy w kierunku do odbytu.

Pomocą może okazać się lekarz weterynarii. Poproś go o krótki instruktaż w trakcie następnej wizyty.

Saneczkowanie u kota to powszechny problem, który łatwo rozwiązać!

Jeśli twój kot saneczkuje - nie panikuj, ale też nie bagatelizuj tego zachowania. Pamiętaj, że sprawia mu to silny dyskomfort. Niezwłocznie udaj się do lekarza weterynarii w celu opróżnienia gruczołów. Nie odwlekaj tej wizyty w czasie - pamiętaj, że długotrwały zastój wydzieliny zatok może doprowadzić do powstania stanu zapalnego, który jest bolesnym i uciążliwym w leczeniu schorzeniem.