Odrobaczanie kota - co ile i jak odrobaczać kota?

Skąd u kota robaki? 

Jaja robaków są powszechne w środowisku, znajdują się w glebie i na jej powierzchni. Wraz z kałem zarażonego zwierzęcia jaja dostają się do środowiska. Zwierzęta zarażają się poprzez połkniecie inwazyjnego jaja lub zjedzenia surowego mięsa, w którym obecne są pasożyty. 

U kotów najczęściej dochodzi do zarażenia w trakcie higieny, gdy kot wylizuje futro i połyka jaja które na nim osiadły. U kotów wychodzących również poprzez zjadanie małych gryzoni, w których tkankach znajdują się larwy pasożyta. 

W brew pozorom również koty domowe mogą ulec zarażeniu pasożytami, ponieważ nieświadomie przynosimy inwazyjne jaja do domu na swoich butach. 

Dlaczego należy odrobaczać kota? 

Przede wszystkim regularne odrobaczanie kota niesie za sobą korzyści zdrowotne dla zwierzęcia. Pasożyty wewnętrzne w trakcie inwazji prowadzą do uszkodzeń ściany przewodu pokarmowego co skutkuje stanem zapalnym tego układu. Dochodzi wówczas do pojawienia się objawów takich jak biegunka, wymiotów, spadku masy ciała i ogólnego osłabienia kota.   

Należy również podkreślić, że regularne odrobaczanie swojego kota pozwala na ograniczenie rozpowszechniania się pasożytów w środowisku, ponieważ zarażone zwierzęta wydalając jaja z kałem powodują kontaminację gleby, przez co kolejne zwierzęta mają większą szansę na zarażenie. 

W 2008 r. przeprowadzono badania w kierunki obecności jaj glist z rodzaju Toxocara spp., który to pasożyt jest zoonozą, czyli jest to chorobą odzwierzęca. Badaniu został poddany piasek z 36 Warszawskich piaskownic. Wyniki wykazały, że w 8 obiektach (22,2%) obecne był jaja Toxocara spp. 1. 

Objawy zarobaczenia u kota 

W trakcie przebiegu inwazji nie zawsze mogą występować objawy kliniczne. To, że kot nie ma objawów nie oznacza, że jest on wolny od pasożytów. 

Objawami mogącymi świadczyć o obecności pasożytów wewnętrznych są: 

• wymioty,

• biegunka, 

• krew i/lub śluz w kale, 

• spadek masy ciała, 

• apatia, 

• zmienny apetyt,

• pogorszenie okrywy włosowej (matowa sierść, wypadanie włosów), 

• kaszel.

Pasożyty wewnętrzne kotów  

Poniżej przedstawiono skrócony opis cykli życiowych najczęstszych pasożytów wewnętrznych kotów. 

Glisty z rodzaju Toxocara 

Do zarażenia dochodzi poprzez spożycie inwazyjnych jaj ze środowiska. Glisty mogą bytować w przewodzie pokarmowym, ale również odbywają wędrówkę po organizmie zwierzęcia dostając się do płuc oraz innych narządów wewnętrznych (wędrówka typu ascaris). Dodatkowo kocięta mogą ulec zarażeniu poprzez mleko matki (droga laktogenna). Zarażone zwierzę wydala jaja robaków do środowiska wraz z kałem. 

Tasiemce z rodzaju Taenia 

Żywiciel pośredni (mały ssak np. mysz) zaraża się poprzez zjedzenie jaj lub członów tasiemca. Pasożyt następnie rozwija się w tkankach zwierzęcia. Do zarażenia się dochodzi w wyniku zjedzenia myszy przez kota. Robaki rozwijają się w jelicie cienkim kota, a następnie człony i jaja tasiemca są wydalane wraz z kałem do środowiska.   

Giardia 

Jest to pierwotniak żyjący w jelicie cienkim ssaków. Formy inwazyjne pasożyta są wydalane poprzez kał kota do środowiska, a do zarażenia się kolejnego zwierzęcia dochodzi drogą pokarmową. 

Zarażenia pierwotniakami takimi jak toxoplasma lub giardia wymaga dodatkowej diagnostyki, a podstawowe jednorazowe odrobaczania kota nie są wystarczające przy ich zwalczaniu. 

Jak odrobaczać kota? 

Odrobaczenie kociąt 

Kocięta mogą zarazić się glistami z gatunku Toxocara (tzw. glista kocia) poprzez mleko matki. Dlatego też pierwsze odrobaczanie kota powinno rozpoczynać się od 3 tygodnia życia, a następnie powtarzać co 2 tygodnie aż do momentu odsadzenia od matki. Następnie wskazane jest, aby preparaty na odrobaczenie podawać raz w miesiącu aż do ukończenia przez kocię 6 miesiąca życia. 

Odrobaczanie kotów dorosłych 

Koty niewychodzące 

Koty niewychodzące, które nie mają możliwości polowania na gryzonie znajdują się w niskiej grupie ryzyka inwazji pasożytniczej. Mimo wszystko istnieje możliwość zarażenia się jajami pasożytów przynoszonymi przez ludzi na swoich butach do domu. W związku z tym zaleca się odrobaczanie kota lub badanie jego kału 1-2 razy do roku.  

Koty wychodzące 

Koty domowe, które wychodzą na dwór oraz regularnie polują na gryzonie mają znacznie wyższe szanse na zarażenie się pasożytami. Dlatego też wskazane jest, aby takie zwierzęta były odrobaczane co najmniej 4 razy do roku. Dorosłe koty można odrobaczać nawet raz na miesiąc, jeżeli w domu znajdują się małe dzieci lub osoby z obniżoną odpornością na skutek przewlekłych chorób. 

Czy ludzie mogą się zarazić od kota? 

Choroby którymi ludzie mogą się zarazić od zwierząt to zoonozy. Istnieje wiele pasożytów które mogą wywoływać choroby u kotów oraz ludzi. Do takich chorób należą toksokaroza, bąblowica, tokspolazmoza i gardioza, jednak standardy zachowania higieny (mycie rąk, warzyw, owoców, niewkładanie brudnych rąk do ust) pozwala ludziom uchronić się przed zarażeniami pasożytniczymi.  

Mimo wszystko szczególnie narażone są dzieci, ze względu na niską higienę osobistą oraz osoby o obniżonej odporności.  Niestety wiedza społeczeństwa na temat chorób odzwierzęcych jest stosunkowo niewielka (2), co powoduje, że zwiększa się ryzyko zarażeń, ze względu na brak wiedzy na temat epidemiologii tych chorób.  

Sposoby na odrobaczanie kota 

Na rynku istnieje wiele preparatów do odrobaczania kotów takich jak tabletki i pasty do podawania doustnego, a także krople w formie spot-on do podawania na kark kota. Ponadto wiele z preparatów odrobaczających ma łączone substancje czynne, dzięki czemu za jednym podaniem jesteśmy w stanie wyeliminować u kota zarówno pasożyty wewnętrzne jak i zewnętrzne (pchły, kleszcze). Dawka preparatu jest zawsze dostosowana do wagi zwierzęcia.  

Najczęściej wystarczające jest jednorazowe podanie preparatu, chyba że lekarz weterynarii zaleci inaczej. Warto skonsultować się z weterynarzem, aby dobrał odpowiedni preparat jaki i dawkę w zależności od trybu życia, wagi i wieku kota. 

Alternatywą dla regularnego odrobaczania jest badanie kału pod kątem obecności robaków. Wówczas zbiera się codziennie próbkę kału kota z 3 kolejnych dni do jednego pojemnika, który należy przechowywać w lodówce. Dopiero jeżeli wynik takiego badania wskaże na obecność pasożytów podaje się preparaty na odrobaczenie. 

Odrobaczanie kota — podsumowanie  

Regularne odrobaczanie kota jest podstawą profilaktyki tych zwierząt. Oczywistym wydaje się fakt, że koty wychodzące muszą być regularnie odrobaczane, jednak nie należy zapominać o odrobaczaniu kotów domowych, które nie wychodzą na dwór. One również mogą ulec zarażeniu jajami, które przynosimy do domu na swoich butach.  

Koty wychodzące powinny być odrobaczane co najmniej co 3 miesiące, zaś koty domowe mogą być odrobaczane jedynie 1-2 razy w roku.  

Na rynku istnieje wiele preparatów, których możemy użyć, aby odrobaczyć kota. Jeżeli nie jesteśmy w stanie podać nic kotu doustnie można sięgnąć po odrobaczanie w formie kropelek to podawania na kark kota.