Dlaczego koty mruczą? Co oznacza mruczenie kota?

Geneza mruczenia kota 

Podstawy anatomiczne 

Zwykle komunikaty dźwiękowe wydawane przez zwierzęta, takie jaki miauczenie czy szczekanie, są wykonywane jedynie podczas wydechu. Mruczenie jest wyjątkowe, gdyż trwa przez cały cykl oddechowy - dźwięk słychać również w czasie wdechu kota. Główną rolę odgrywa tu krtań - mięśnie zaopatrujące fałdy głosowe szybko i często się kurczą, generując niewielkie różnice ciśnień i zmieniając sposób przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Odpowiada to zarówno za pomruk, jak i delikatne drżenie klatki piersiowej. Wciąż niejasna jest rola mięśni oddechowych - przepony i mięśni międzyżebrowych. Niektórzy badacze sugerują, że wspierają one pracę krtani, zwłaszcza w generowaniu wibracji.  

Częstotliwość i głośność dźwięku 

Częstotliwość mruczenia kota oscyluje w okolicach 25 Hz. Jest to stosunkowo niska wartość, na granicy percepcji ucha ludzkiego. Natomiast głośność rejestrowana tuż obok kota wynosi około 80 dB. Połączenie tych dwóch wartości sprawia, że mruczenie kota ma znaczenie komunikacyjne na bardzo bliską odległość (maksymalnie trzy metry). 

Znaczenie ewolucyjne 

Za główną funkcję mruczenia przyjmuje się kontakt matki z młodymi. Kocięta rodzą się ślepe i bezradne, niezdarnie się poruszają i są bardzo narażone na wychłodzenie. Mają za to niezwykle wyczulony słuch. W takiej sytuacji mruczenie jest idealną formą komunikacji - nie zdradza położenia gniazda drapieżnikom, a jest łatwo odczytywana przez kocięta.  

Komunikacja międzykocia 

Samotny tryb życia? 

Koty opisuje się zwykle jako samotnie żyjące drapieżniki, unikające przedstawicieli własnego gatunku. Podobnie do wielu współczesnych kotowatych, przodkowie kota domowego z reguły nie tworzyli grup społecznych. 

Sytuacja uległa zmianie wraz z udomowieniem gatunku. Życie w bliskości człowieka zapewniało kotu ochronę i bogate zasoby pożywienia, powodowało jednak gromadzenie się wielu osobników na znacznie mniejszej przestrzeni. Zwierzęta nauczyły się żyć w grupach i czerpać z tego korzyści, zachowując pewne cechy samotnego drapieżnika.  

Sygnał afiliacyjny 

Sygnały afiliacyjne to elementy przyjacielskiej komunikacji, służące nawiązywaniu relacji między zwierzętami. Mruczenie towarzyszy często powitaniu dwóch znajomych kotów i poprzedza kontakt fizyczny.  Pojawia się także podczas wzajemnej pielęgnacji i wspólnego odpoczynku. Koty mruczą, oznaczając teren, np. zostawiając na powierzchniach wydzielinę zapachową z wyspecjalizowanych gruczołów w okolicy pyszczka. Istotną rolę w społecznym życiu kotów jest stworzenie tzw.zapachu grupy poprzez wzajemne ocieranie się, najczęściej głowami, bokami i ogonami. Czynnościom tym także towarzyszy mruczenie.  

Komunikacja kota z człowiekiem 

Mruczenie kota w kontaktach z człowiekiem ma podobne znaczenie jak w komunikacji międzykociej. Często mruczą na powitanie, równocześnie ocierając się o nogi i domagając się uwagi. Tym samym zostawiają swój zapach na opiekunie, który wnosi do domu obce sygnały zapachowe. Zwierzęta okazują swoje zadowolenie i radość ze wspólnie spędzonego czasu, np. podczas głaskania czy karmienia, czasem także zabawy.  

Koty nauczyły się opracowywać unikatowe komunikaty, dostosowane do reakcji swojego opiekuna. W różny sposób będą sygnalizować swoje potrzeby np. chęć zabawy czy porę posiłku. Są świetnymi obserwatorami i dobrze wiedzą, jakie zachowanie przynosi im korzyść. Mruczenie mogą przeplatać głośniejszymi miauknięciami, równocześnie zachodząc drogę lub szturchając łapką opiekuna. Każda relacja kot-człowiek jest wyjątkowa, oparta o niepowtarzalny zestaw werbalnych i niewerbalnych komunikatów. 

Niepokojący objaw 

Wbrew pozorom koty mruczą nie tylko z powodu zadowolenia. Mruczenie jest też reakcją na sytuację stresową, strach i ból. Młode, niepewne siebie osobniki mogą używać go jako informacji o swojej uległości względem silniejszych kotów. Niektórzy badacze sugerują, że mruczenie może być sposobem na uspokojenie się w nieprzyjaznym otoczeniu, a nawet złagodzenie bólu.  

Uwagę kociego opiekuna powinno zwrócić mruczenie niezwiązane z interakcjami społecznymi i przyjemnością, zwłaszcza gdy towarzyszą mu inne niepokojące objawy. Brak apetytu, utrata chęci do zabawy, unikanie kontaktu z człowiekiem, częstsze wchodzenie do kuwety są wskazaniami do wizyty u lekarza weterynarii.  

Kot-terapeuta 

Udowodniono, że częstotliwości mieszczące się w zakresie 25-50 Hz pozytywnie wpływają na strukturę kości i przyspieszają ich regenerację po złamaniach. Mogą też łagodzić ból, stymulować redukcję obrzęków i zapewniać prawidłowe funkcjonowanie stawów. Częstotliwość mruczenia oscyluje około 25 Hz, przez co może mieć realny wpływ na poprawę samopoczucia kocich opiekunów.  

Dlaczego koty mruczą? 

Mruczenie jest ewolucyjnie bardzo starym zachowaniem, obserwowanym u wielu kotowatych. Jego pierwotną funkcją była prawdopodobnie komunikacja między matką a młodymi. Koty domowe mruczą w wielu sytuacjach, najczęściej przyjaznych, wprowadzających poczucie bezpieczeństwa i bliskości. Niestety mruczenie może być też symptomem złego samopoczucia i pogorszenia stanu zdrowia. Ze względu na niską częstotliwość dźwięku przypisuje mu się zdolność do wspomagania regeneracji organizmu.