Źródło: 123rf.com
  • Inne gatunki
  • Konie

Jak śpią konie? Dowiedz się, w jakiej pozycji najwygodniej jest spać koniom

Opublikowane: 10:41 Przeczytasz w: 5 min

W toku ewolucji konie wykształciły wiele przystosowań do środowiska, w którym żyły — tworzenie stad, mocne kopyta, długi przewód pokarmowy. Unikalnym dostosowaniem jest też to, jak widzi koń i sposób, w jaki śpi.

Spis treści

    Jak długo konie śpią?

    Konie śpią znacznie mniej niż ludzie — zwykle od trzech do pięciu godzin na dobę. Większość snu stanowią krótkie drzemki na stojąco nieprzekraczające 15-20 minut. Najczęściej mają miejsce w ciągu pierwszych dwóch godzin po północy, co związane jest z wydzielaniem melatoniny pod wpływem ciemności. Konie śpią także w pozycji leżącej, ale jest to zwykle niewielka część całkowitego czasu snu — około kilkudziesięciu minut.

    Dlaczego konie śpią na stojąco?

    Sen w pozycji stojącej jest mechanizmem ochrony przed drapieżnikami. Leżąc, zwierzę jest bardziej narażone na atak i trudniej mu wystarczająco szybko zerwać się do ucieczki w sytuacji zagrożenia.

    Konie śpią na stojąco dzięki wyjątkowej strukturze anatomicznej — układowi ustaleniowemu. Odpowiednia budowa sprawia, że ciężar ciała zwierzęcia może być podtrzymywany głównie przez pracę ścięgien, więzadeł i stawów. Ogranicza to wysiłek mięśni, które zdecydowanie szybciej ulegają zmęczeniu. Kończyny przednie pozostają stabilne dzięki zablokowaniu stawu łokciowego, napięciu uścięgnionego mięśnia dwugłowego i pionowej konformacji stawu nadgarstkowego. Natomiast kończyny tylne wymagają większego zaangażowania mięśni, więc odciążane są na zmianę. Gdy koń śpi dochodzi do blokady rzepki w stawie kolanowym, a dzięki strukturom ścięgnistym synchronizującym jego pracę ze stawem stępu, również ten staw pozostaje stabilny.

    Niestety, konie na stojąco nie są w stanie osiągnąć fazy REM i wejść w głęboki sen, który ma ogromne znaczenie dla regeneracji organizmu.

    Anna Babst lekarka weterynarii, ekspertka zoocial.pl

    Faza REM

    W fazie REM mięśnie są całkowicie rozluźnione, zatem koń nie jest w stanie wejść w nią w czasie drzemki na stojąco. Nazwa REM pochodzi od charakterystycznych szybkich ruchów gałek ocznych (rapid eye movements). Jest to jedyny moment snu, w którym występują marzenia senne. U koni faza REM trwa maksymalnie do godziny dziennie, najczęściej występuje w nocy i jest podzielona na krótkie odcinki. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania zwierzęcia. Ze względu na to, że koń kładzie się jedynie w bezpiecznym środowisku, w niesprzyjających warunkach może dojść do deprywacji tej fazy snu.

    Konie zestresowane będą walczyć z sennością, przez co w skrajnych wypadkach w fazę REM wejdą na stojąco. Mięśnie muszą być wtedy całkowicie rozluźnione — prowadzi to do gwałtownego przebudzenia i upadków, które mogą mieć poważne konsekwencje.

    Anna Babst lekarka weterynarii, ekspertka zoocial.pl

    Długość snu źrebiąt

    Długość snu niezbędna do prawidłowego funkcjonowania zależy od wieku zwierzęcia. Do 3 miesiąca życia źrebięta śpią nawet ponad pół dnia, czyli znacznie więcej niż stare konie. Przez pierwsze tygodnie mogą spać wyłącznie na leżąco. Ich sen jest spokojny ze względu na opiekę matki i członków stada, którzy na zmianę czuwają wypatrując zagrożeń. Młode konie stopniowo skracają czas snu w ciągu dnia, równocześnie coraz częściej drzemiąc na stojąco.

    Jak wspomóc sen konia?

    Aranżując przestrzeń dla koni warto pamiętać o ich ewolucyjnych przystosowaniach. Czujność i wypatrywanie zagrożenia zapewniło temu gatunkowi przetrwanie przez wieki — koń nie położy się do snu, jeśli nie będzie czuł się komfortowo. Na poczucie bezpieczeństwa u konia wpływa m.in. obecność zaprzyjaźnionego stada, codzienna rutyna karmienia i oporządzania oraz znana mu obsługa stajni. Częste zmiany obsady i pracowników, izolacja, hałas sprawiają, że konie nie śpią wystarczająco dużo.

    Zaburzenia snu koni mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i behawioralnych. Jest to jeden z wielu czynników, który wpływa na to, ile żyją konie. Warto zastanowić się, jak zrobić boks dla konia, urządzić padoki i zaplanować pracę w stajni, by zwierzęta czuły się komfortowo także we śnie.

    Regularność rutyny, jak karmienie i oporządzanie, pomaga w stabilizacji emocjonalnej koni. Warto także unikać częstych zmian w obsadzie, ponieważ może to prowadzić do stresu, który negatywnie wpływa na ich sen.

    Dr. Marco Rossi (Włochy) lekarz weterynarii, specjalista z zakresu behawiorystyki koni

    Jak śpi koń?

    Konie śpią na stojąco, żeby móc szybko zareagować na zagrożenie. Jednak by odpocząć naprawdę głęboko, muszą się położyć na brzuchu lub na boku. Gdy koń leży, sen wchodzi w fazę REM, w której pojawiają się marzenia senne. Zwierzęta te są bardzo czujne — aby mogły swobodnie odpocząć konieczne jest zapewnienie im odpowiednich warunków.

    Bibliografia
    1. M. Soroko, Dlaczego układ ustaleniowy jest charakterystyczny tylko dla konia?, Przegląd Hodowlany, 4/2011
    2. T.H. Belling, Sleep patterns in the horse, Equine Practice, 1990, vol. 12, no 8

    Oceń artykuł

    Ogólna ocena: 0,0 | liczba ocen: 0
    0/400

    Brak komentarzy

    Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.

    Nasi eksperci