Grzybica u psa — co to jest?

Grzybica jest najczęściej chorobą dermatologiczną (choroby dermatologicze u psa!) wywołaną przez grzyby z rodzaju Microsporum (Microsporum canis), Trychophyton, ale i inne. Infekcje grzybicze w przypadku czworonogów obejmują w większości przypadków zakażenia skóry, włosów i pazurów przez tzw. dermatofity. W niektórych przypadkach może dochodzić do grzybic ogólnoustrojowych.

Gatunkami najbardziej wrażliwymi na zakażenie grzybicze są koty, psy i ludzi. Co ważne grzybica to choroba zakaźna i zoonoza — może przenosić się z kota na psa, czy z psa na człowieka.

Rodzaje i objawy grzybicy u psa

Wyróżniamy dwa rodzaje grzybic: skórną (grzybica powierzchowna, dermatofitoza) oraz narządową (grzybica głęboka, ogólna).

Grzybica powierzchowna

Objawy pierwszej z nich obejmują głównie problemy skórne tj.:

• charakterystyczne okrągłe wyłysienia, zaczerwienienie wokół,
• łamliwość sierści, zła jakość sierści, wypadanie sierści,
• łupież i sucha skóra,
• ogniska zapalne na skórze,
• ciemniejsze obszary na skórze, 
• świąd, ocieranie się o różne powierzchnie, drapanie,
• ciemniejsze zabarwienie pazurów, rozdwajające się pazury, często zmieniony ich kształt,
• zmiany te najczęściej dotyczą uszu, okolic pyska, łap, pazurów, ogona.

Najczęściej wywoływane są przez tzw. dermatofity, np. M. canis, M. gypseum T. mentagrophytes verrucosum, T. rubrum, M. gypseum.

Grzybica głęboka

Objawy grzybicy głębokiej zależą rodzaju grzyba, z jakim mamy do czynienia. Mogą obejmować zmiany skórne, częściej jednak obserwowane są w narządach wewnętrznych. Grzyby wywołujące te jednostki chorobowe po pewnym czasie mogą rozsiewać się na terenie całego organizmu. Najczęściej występującymi grzybicami głębokimi są kryptokokoza, blastomikoza czy histoplazmoza. W zależności od jednostki chorobowej objawy mogą obejmować:

• układ oddechowy: kaszel, krwawienie, wydzielinę z nosa,
• układ nerwowy: zaburzenia poruszania się, ślepota, niedowłady, opadnięcie powieki,
• układ ruchu: zapalenie stawów, kulawizny, zmiany kostne,
• układ pokarmowy: krwiste biegunki, spadek apetytu, utrata masy ciała, enteropatia białkogubna,
• zmiany skórne.

Przypadki grzybicy ogólnej są trudne do diagnozowania. Często objawy są niespecyficzne, pojawiają się też często w końcowym etapie rozwoju choroby.

Przyczyny grzybicy u psów

Do zakażenia zarodnikami grzybów dochodzi najczęściej poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem lub człowiekiem, u których infekcja grzybicza może przebiegać bezobjawowo.

Zarodniki grzybów mogą także znajdować się na powierzchni przedmiotów tj. szczotki, posłania, zabawki, dywany i inne. Niektóre rodzaje grzybów można zaobserwować w glebie — pies zaraża się nimi przez kopanie w ziemi. Co ciekawe spory grzybów mogą żyć w środowisku nawet 1,5 roku i są bardzo trudne do usunięcia zwykłymi środkami czyszczącymi.

Objawy grzybicy obserwujemy najczęściej u psów narażonych na spadek odporności. Najbardziej wrażliwe na infekcje grzybicze są szczenięta, psy starsze, chore, przebywające w schroniskach (stres = osłabienie odporności). Rasami wrażliwymi na zakażenie grzybicze są Boston Terriery, Yorkshire Terriery i Jack Russell Terriery.

Czynnikiem predysponującym do występowania grzybicy u twojego pupila jest kondycja jego skóry. Zwierzęta z otwartymi ranami, zadrapaniami skóry, przewlekłymi jej chorobami, u których występują pchły lub kleszcze są bardziej wrażliwe na infekcje zarodnikami grzybów. Co ważne w przypadku grzybicy powierzchownej, jak i głębokiej objawy najczęściej pojawiają się ok. 7-21 dni od wniknięcia spor grzyba do organizmu.

Grzybica u psa — diagnostyka

Przy podejrzeniu grzybicy u twojego psa lekarz weterynarii na wstępie przeprowadzi wnikliwy wywiad, a następnie badanie kliniczne. Konieczne może być badanie tzw. lampą Wooda, pobranie próbek tj. zeskrobiny ze skóry, fragmenty pazurów, włosy czy wymazy do dalszych analiz laboratoryjnych (badanie mikroskopowe, hodowlane, PCR i inne) czy pobranie próbek krwi (!badanie krwi u psa).

W przypadku diagnostyki grzybicy głębokiej konieczna może być biopsja cienko lub gruboigłowa, badanie krwi, badanie USG, RTG czy tomografia komputerowa. W skrajnych przypadkach lekarz weterynarii może zadecydować o przeprowadzeniu laparatomii zwiadowczej.

Leczenie grzybicy u psa

Grzybica u psa zazwyczaj wymaga długotrwałego leczenia, obejmującego:

Wzmocnienie odporności

Grzybica u psa jest chorobą najczęściej ujawniającą się u zwierząt z osłabionym układem odpornościowym. W celu jego wzmocnienia ogranicz stres zwierzęcia, zadbaj o jego zdrowie i dobre samopoczucie, zapewnij mu odpowiednią dietę. Możesz także zastosować specjalne suplementy diety lub leki stymulujące odporność twojego pupila zaproponowane przez lekarza weterynarii.

Kwarantanna

Grzybica jest chorobą silnie zaraźliwą, dlatego w trakcie leczenia odizoluj swojego pupila od innych zwierząt, ogranicz jego kontakt z ludźmi. Podając mu leki miejscowe — maści przymoczki rób to w rękawiczkach.

Leczenie miejscowe

W zależności od przyczyny grzybicy lekarz weterynarii może zdecydować o zastosowaniu m.in.:

• Kąpieli leczniczych w specjalnych szamponach zawierających w swoim składzie chlorheksydynę, klotrymazol czy inne środki przeciwgrzybicze. Najczęściej dopierane są one na podstawie tzw. mykogramu.
• Maści — stosowanych miejscowo, kiedy ogniska grzybicze są niewielkie, zawierają najczęściej w składzie klotrymazol i inne środki przeciwgrzybicze.
• Leków w postaci sprayu, przymoczek — stosowane kilka razy dziennie na zmienioną chorobowo skórę.

Leczenie ogólne

Najczęściej w postaci tabletek lub zawiesin podawanych doustnie, dobieranych na podstawie tzw. mykogramu. Zazwyczaj stosowane są przez okres kilku — kilkunastu tygodni. Stosowanie tych środków może wiązać się ze skutkami ubocznymi — głównie ze strony układu pokarmowego.

Leczenie wspomagające

W tym celu stosuje się suplementy diety dla psa wspomagające sierść, odporność i ogólną kondycję.

Zapobiegania i profilaktyka grzybicy u psa

• W przypadku wystąpienia choroby grzybiczej konieczne jest dokładne wymycie powierzchni, z którymi miał kontakt pies, najlepiej roztworem wybielacza lub perhydrolu. Wskazane jest wyrzucenie legowisk, dywanów czy pościeli, z którymi miał kontakt chory pies.
• Jeśli posiadasz kilka zwierząt, obserwuj całe stado. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie wszystkich zwierząt i ludzi mających kontakt z chorym na grzybicę psem.
• W trakcie leczenia swojego pupila staraj się ograniczyć bezpośredni kontakt — stosuj rękawiczki i odzież ochronną. Jest to niezwykle ważne w przypadku osób z obniżoną odpornością — dzieci, osób starszych czy przewlekle chorych.
• Nie lecz psa na własną rękę — istnieje ryzyko, że sam zarazisz się grzybicą.
• Pamiętaj — leczenie grzybicy może trwać kilka tygodni, miesięcy a nawet i lat.

Podsumowując — choroba grzybicza u psa wymaga interwencji lekarza weterynarii. Odpowiednio zastosowane metody leczenia nie tylko usuną przyczynę występowania objawów u psa, ale i ograniczą jej wystąpienie w przyszłości.