Zapadająca się tchawica u psa - przyczyny, objawy

Na czym polega zapadanie tchawicy u psów? 

Zapaść tchawicy to stan, w którym dochodzi do zmiany kształtu tego narządu. Przyczyna nie jest do końca poznana. Przypuszcza się, że zapadająca się tchawica u psa spowodowana jest czynnikami genetycznymi, żywieniowymi, zaburzeniami neurologicznymi, alergenami i zmianami zwyrodnieniowymi pierścieni chrzęstnych. Proces ten jest więc bardzo złożony i trudno mu w jakikolwiek sposób zapobiec.  

Tchawica to narząd zaliczany do górnych dróg oddechowych. Budową przypomina długą rurę łączącą krtań z klatką piersiową. W swoim końcowym odcinku rozgałęzia się na dwa oskrzela główne. Tchawica składa się z licznych chrzęstnych pierścieni. Mają one kształt podkowy, której dwa ramiona połączone są mięśniami. Taka budowa wynika z bezpośredniego sąsiedztwa przełyku, który znajduje się tylnie od tchawicy i przylega do jej elastycznej części. Dzięki temu większe kęsy pokarmu przechodzące przez przewód pokarmowy nie drażnią układu oddechowego.  

Pierścienie chrzęstne usztywniają tchawicę i nadają jej rurowaty kształt, który na przekroju jest okrągły. Umożliwia to bezproblemowy pasaż powietrza pomiędzy płucami a środowiskiem zewnętrznym. 

W trakcie zapadu ma miejsce zmniejszenie światła tchawicy. Obrazowe wydaje się być porównanie tego narządu do plastikowej słomki. Prawidłowo jest ona sztywna i okrągła na przekroju. Jeśli jednak użyjemy siły, jesteśmy w stanie zgiąć słomkę, co sprawi, że w pewnym miejscu jej światło znacząco się zmniejszy. To samo dzieje się z tchawicą w trakcie zapadu. Ze względu na zmianę struktury chrzęstnej ze szklistej na włóknistą i pojawienie się dużej ilości włókien kolagenowych, narząd traci swoją naturalną sztywność. Dochodzi do grzbietowo-brzusznego spłaszczenia ścian tchawicy. Uniemożliwia to prawidłowe oddychanie. 

Stopień zapadnięcia tchawicy 

Ze względu na procent zmniejszenia się światła tchawicy wyróżnia się cztery stadia zaawansowania choroby: 

1. nieznaczne zwężenie światła tchawicy, o 10-25%; 

2. średni stopień zaawansowania - 25-50%; 

3. utrata większości światła tchawicy - 50-75%; 

4. ściany tchawicy stykają się ze sobą - >75%. 

Do określenia stopnia zaawansowania choroby niezbędne jest wykonanie badania obrazowego za pomocą endoskopu. 

Zapadanie tchawicy — predyspozycje rasowe i objawy 

Zapadanie tchawicy o wiele częściej występuje u psów ras miniaturowych i toy, takich jak yorkshire terrier, maltańczyk, szpic miniaturowy i pomeranian. Pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj u psów starszych, około 6-8 roku życia, chociaż mogą wystąpić też w młodym wieku. Obejmują:  

• duszność, 

• krztuszenie się,  

• nietolerancję wysiłkową, 

• świszczący oddech, 

• bezproduktywny kaszel (nasilający się w szczególności po intensywnym wysiłku oraz podczas ciągnięcia na smyczy). 

W skrajnych przypadkach może dochodzić nawet do sinicy błon śluzowych i omdleń w wyniku niedotlenienia. Nieleczona zapaść tchawicy u psa skutkuje spadkiem masy ciała, brakiem apetytu i apatią. 

Ze względu na upośledzoną funkcję nabłonka urzęsionego drogi oddechowe nie są w stanie skutecznie się oczyszczać, czego skutkiem są nawracające infekcje. W świetle tchawicy zaczyna gromadzić się wydzielina, która dodatkowo zmniejsza jej drożność i nasila objawy kaszlu. 

Diagnostyka zapadnięcia tchawicy u psa 

Wszelkie objawy nietolerancji wysiłkowej, kaszlu lub duszności powinny być natychmiastowo skonsultowane z lekarzem weterynarii. Z pewnością wdroży on leczenie farmakologiczne, które doraźnie polepszy komfort pacjenta w obrębie dróg oddechowych. Wymienione objawy sugerują także niewydolność krążeniowo-oddechową, dlatego nie należy się dziwić, jeśli pacjent zostanie skierowany na echo serca. 

Zapadanie tchawicy diagnozuje się na podstawie badań obrazowych, takich jak RTG klatki piersiowej i endoskopia układu oddechowego, jednak jedynie badanie endoskopowe umożliwia określenie stopnia zaawansowania choroby. Wykonuje się je w znieczuleniu ogólnym poprzez wprowadzenie specjalnego, podłużnego urządzenia zakończonego kamerką do dróg oddechowych. Procedura jest niebolesna i nieinwazyjna. 

Podstawową zaletą endoskopii jest to, że daje ona dynamiczny obraz narządu. Jest to istotne ze względu na fakt, że zapad tchawicy może mieć miejsce w różnych jej odcinkach w zależności od fazy oddychania. W czasie wdechu narząd zapada się w odcinku szyjnym, a w czasie wydechu - w odcinku piersiowym. Sprawia to, że bazując jedynie na zdjęciu RTG, istnieje ryzyko przegapienia momentu maksymalnego zwężenia światła. 

Zapadanie tchawicy u psów to nie wyrok! 

Istnieje szereg sposobów na to, aby pomóc psu w tej niekomfortowej dla niego sytuacji. Kluczowa jednak jest współpraca z lekarzem weterynarii i stosowanie się do jego zaleceń. Uniwersalną radą dla właścicieli czworonogów ze zdiagnozowaną zapaścią tchawicy jest zamiana obroży na szelki, które będą generowały jak najmniejszy nacisk na szyję. Ponadto, zaleca się zmniejszenie aktywności fizycznej pupila. 

Leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne z zastosowaniem stentów. Są to specjalne rurki, których zadaniem jest usztywnienie zapadającego się odcinka narządu. Wprowadza się je w trakcie badania endoskopowego. 

Mimo że zapadnięciu tchawicy nie sposób jest zapobiec, to jego leczenie charakteryzuje się wysoką skutecznością. Stenty wewnątrztchawicze umożliwiają pacjentom komfortowe oddychanie i zapobiegają niedotlenieniu organizmu. Po zabiegu pies oddycha pełną piersią i może cieszyć się życiem jeszcze przez wiele lat.