Hodowla kotów — jak ją założyć?

Zgodna z przepisami hodowla kotów rasowych

Legalna hodowla kotów rasowych musi podlegać pod międzynarodową federację World Cat Congress (WCC). W Polsce działają związki felinologiczne zrzeszone w WCC tj. FIFe (Fédération Internationale Féline), WCF (World Cat Federation), TICA (The International Cat Association). Największą polską organizacją jest Felis Polonia (podlegająca pod FIFe). Aby założyć hodowlę, należy wybrać legalnie działający Klub lub Stowarzyszenie i złożyć odpowiednie dokumenty. Każdy członek zrzeszony w organizacji podlegającej pod WCC zobowiązuje się do przestrzegania regulaminu i wytycznych. Dotyczą one m.in. minimalnych warunków utrzymywania kotów, zasad kojarzenia par czy sprzedaży kociąt.

Ustawa o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 zabrania rozmnażania psów i kotów w celach handlowych poza organizacjami społecznymi o odpowiednich celach statutowych. Niestety prawodawca nie przewiduje obowiązku rejestracji hodowli w międzynarodowej federacji — ta luka prawna wciąż pozwala na powstawanie pseudohodowli działających poza kontrolą.

Warunki mieszkaniowe

Przed założeniem hodowli należy dokładnie przemyśleć, czy w domu da się zapewnić odpowiednie warunki dla znacznej liczby kotów. Każdy odpowiedzialny kociarz chce, by jego podopieczni czuli się dobrze, a przestrzeń jest jedną z podstawowych potrzeb kotów. Nawet jeśli wszystkie mruczki dobrze się ze sobą dogadują, trzeba przemyśleć możliwości izolacji kocura reproduktora, rodzącej kotki czy chorego zwierzęcia. Przepisy federacji określają minimalne warunki utrzymania kotów w hodowlach — w przypadku ich niespełnienia można zostać skreślonym z listy członków.

Wybór rasy

Wybór rasy kotów do hodowli jest kwestią bardzo indywidualną. Przed podjęciem decyzji warto dobrze poznać cechy danej rasy i jej specyficzne potrzeby. Koty długowłose wymagają regularnej pielęgnacji sierści, w przypadku sfinksów należy szczególnie zadbać o ich komfort termiczny, natomiast koty bengalskie są z reguły bardzo energiczne i będą potrzebować więcej uwagi ze strony człowieka.

Wybierając rasę warto też zorientować się, ile podobnych hodowli już istnieje w Polsce. Niektórzy doświadczeni hodowcy chętnie dzielą się wiedzą, a duża pula genetyczna daje większe możliwości bezpiecznego kojarzenia zwierząt do rozrodu.

Kojarzenie par

Hodowla zarejestrowana w odpowiedniej organizacji ma obowiązek odpowiedzialnego kojarzenia kotów do rozrodu. Rozmnażać można jedynie zwierzęta posiadające rodowody dokumentujące ich pochodzenie. Zarówno kocur i kotka muszą być zdrowi. W przypadku niektórych ras wskazane jest również badanie w kierunku najczęściej występujących chorób genetycznych. Praca hodowcy ma na celu uzyskanie potomstwa zdrowego, o odpowiednim eksteriorze i charakterze.

Krycie powinno odbywać się na terenie kocura, aby czuł się on pewnie i bezpiecznie. Koty zestresowane nowym otoczeniem zwykle nie są zainteresowane kopulacją z samicą. W przypadku tego gatunku sztuczna inseminacja jest na razie bardzo rzadko stosowana — wiąże się to z trudnościami przy pobieraniu nasienia i jego niewielką objętością, a także osłabianiem żywotności w trakcie przechowywania. Tę metodę wykorzystuje się jedynie w przypadku niezwykle cennych reproduktorów.

Częstotliwość krycia i porodów, wiek zwierząt określają przepisy federacji. W przypadku członkostwa w FIFe pomiędzy unasiennianiem różnymi reproduktorami muszą minąć przynajmniej 3 tygodnie, a kotka może urodzić maksymalnie 3 mioty w ciągu dwóch lat. Odstępstwa od tych warunków możliwe są jedynie po rzetelnym uzasadnieniu i uzyskaniu zgody.

Opieka nad kotami

Opieka nad kotami, a zwłaszcza kociętami wymaga dużo zaangażowania ze strony hodowcy. Zakładając hodowlę należy spodziewać się wielu zmian w życiu.

Koty dorosłe

Hodowlane koty dorosłe mają takie same podstawowe potrzeby jak inne mruczki "na kolanka". Wymagają prawidłowego żywienia, czystych kuwet, zabaw, wyzwań i uwagi ze strony człowieka. Jednak ze względu na użytkowanie w rozrodzie mogą potrzebować też dodatkowej suplementacji i częstszych kontroli lekarza weterynarii. Poza kryciem niewykastrowane kocury muszą być odizolowane od innych zwierząt, by zapobiec nieplanowanym ciążom i agresji.

Ciąża i poród

Ciąża i poród kotki zwykle przebiegają spokojnie i bez komplikacji, lecz zawsze należy być przygotowanym na problemy i gotowym do udzielenia pomocy.

Każda ciąża kotki powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza weterynarii. Umożliwia to wczesne wykrycie nieprawidłowości, wskazanie terminu porodu i oszacowanie liczby kociąt w miocie.

W trakcie porodu kotki rzadko wymagają pomocy, a udział hodowcy ogranicza się zwykle do przygotowania bezpiecznego legowiska i regularnego nadzoru. Mimo to warto przygotować ręczniki, podkłady, gaziki, czyste nożyczki, nici do podwiązania pępowiny i nadmanganian potasu do dezynfekcji, gruszkę dla niemowląt do udrożnienia dróg oddechowych i sterylne igły.

Natychmiastowej pomocy lekarza weterynarii wymagają m.in. puste parcia, utknięcie kociaka w kanale rodnym, zatrzymanie akcji porodowej, cuchnące wypływy z pochwy, krwawienie. Zawsze należy mieć pod ręką numer kontaktowy do lekarza prowadzącego i najbliższej kliniki całodobowej.

Socjalizacja kociąt

Prawidłowa socjalizacja kociaka ma ogromne znaczenie dla jego przyszłego życia. Jednym z jej warunków jest odpowiednio długi czas spędzony przy matce — zwykle związki felinologiczne wymagają by było to co najmniej 14 tygodni. Nawet jeśli kotka przestaje już karmić mlekiem, kocięta nadal jej potrzebują do prawidłowego rozwoju emocjonalnego. Zbyt wczesne odstawienie może skutkować rozwojem tzw. choroby sierocej, w której przebiegu koty obsesyjnie ssą materiały, kocyki, mogą podgryzać ludzi. Zwiększa się też ryzyko innych zaburzeń behawioralnych w przyszłości.

Prawidłowo socjalizacja kota wymaga też zaanagażowania hodowcy. Maluchy powinny nauczyć się wielu rzeczy, które będą przydatne w nowym domu — korzystania z kuwety i drapaka, oswojenia z transporterem, przedmiotami codziennego użytku tj. odkurzacz czy telewizor. Należy się z nimi regularnie bawić, dostosowując wyzwania do wieku i możliwości.

Już w hodowli kocięta powinno się regularnie odrobaczać i szczepić zgodnie z kalendarzem ustalonym przez lekarza weterynarii.

Zakup kota z zarejestrowanej hodowli

Po 14 tygodniu życia przychodzi moment, w którym kocięta udają się do swoich właścicieli. Każdy z nich powinien posiadać rodowód, a w przypadku niektórych związków felinologicznych także numer chip. Jeszcze przed sprzedażą kota warto spotkać się z przyszłymi właścicielami w hodowli, by mogli poznać nowego członka rodziny i omówić z nimi szczegóły. Zawsze należy sporządzić umowę kupna-sprzedaży.

Na to, ile kosztuje kot z hodowli!!! składają się m.in. odpowiednie warunki środowiska, prawidłowe żywienie, opieka weterynaryjna, czas i zaangażowanie hodowcy oraz wiedza o rozrodzie kotów. Warto wydać więcej na kocięta ze sprawdzonego miejsca — zwierzęta z pseudohodowli znacznie częściej mają problemy ze zdrowiem i mogą wykazywać zaburzenia behawioralne.