Profilaktyka chorób przewodu pokarmowego u psa — jak dbać o zdrowy układ trawienny?

Zbilansowana dieta

Podstawowym i najważniejszym elementem dbania o zdrowie przewodu pokarmowego swojego pupila jest zapewnienie mu zdrowej i zbilansowanej diety. Nieodpowiednie karmienie zwierząt to podstawowy błąd doprowadzający do zaburzeń ze strony układu trawiennego.

Karmienie psa "resztkami ze stołu"

Podawanie czworonogowi pokarmów nieprzeznaczonych dla zwierząt może bardzo szybko spowodować ostre zapalenie żołądka i jelit. Przewód pokarmowy psa jest bardzo wrażliwy na wszelkie zmiany diety. Dotyczy to zarówno resztek ze stołu, jak i gwałtownego wprowadzania nowej karmy. Wielu właścicieli nie zdaje sobie sprawy z tego, jak podanie pupilowi smażonej kiełbasy, kawałka szynki lub innych nieprzeznaczonych dla niego pokarmów może destrukcyjnie zadziałać na przewód pokarmowy.

W zależności od rodzaju zjedzonego przez psa produktu objawy kliniczne wskazujące na nietolerancję pokarmową mogą być różne. Po podaniu produktów bardzo słonych lub słodkich może dojść do tzw. biegunki sekrecyjnej. Spożycie dużej ilości tłustego jedzenia może wywołać zapalenie trzustki powodujące silne bóle brzucha. Czasami zdarza się, że organizm nieprzyzwyczajony do trawienia danego rodzaju pokarmu stara się go natychmiast pozbyć, co skutkuje wielokrotnymi wymiotami. Doprowadza to do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Przewlekłe biegunki i wymioty mogą spowodować, że wystąpi znaczna utrata masy ciała.

W celu dbania o zdrowie układu pokarmowego psa nie podawaj mu "resztek ze stołu" i nie zmieniaj gwałtownie jego diety. Wprowadzanie nowego rodzaju pokarmu powinno przebiegać stopniowo i trwać nie krócej niż 2 tygodnie.

Warto również uważać na to, co zwierzak zjada na spacerach. Spożycie zatrutej przynęty dla psa może okazać się dla niego śmiertelnie niebezpieczne.

Odpowiednie pory karmienia

Bardzo ważna jest również objętość i ilość posiłków w ciągu dnia. Szczególnie istotne powinno się to okazać dla właścicieli ras dużych i olbrzymich (np. berneńskich psów pasterskich, dogów niemieckich lub bokserów) zagrożonych wystąpieniem skrętu żołądka stanowiącego bezpośrednie zagrożenie życia. Zwierzaki te nie powinny jeść jednego, bardzo obfitego dania dziennie. Bardziej odpowiednie dla nich będzie podzielenie porcji na dwa mniejsze posiłki. Warto również ograniczyć ruch zwierzęcia bezpośrednio po zjedzeniu.

Właściciele ras psów narażonych na skręt żołądka coraz częściej decydują się na wykonanie zabiegu gastropeksji profilaktycznej. Jest to operacja polegająca na przyszyciu żołądka do ściany jamy brzusznej. Wykonuje się ją techniką laparotomii lub laparoskopowo.

Odpowiednia wartość energetyczna pokarmu

Warto również zastanowić się nad wartością energetyczną posiłków naszego pupila oraz sprawdzić ile waży. Nadwaga i otyłość są niestety częstym problemem, w szczególności u psów kastrowanych. Jeśli pomimo odpowiedniego bilansu kalorycznego twój pies waży za dużo, warto udać się po poradę do lekarza weterynarii lub dietetyka weterynaryjnego. Być może konieczne okaże się wprowadzenia karmy typu „moderate calories". Zbędne kilogramy nie są obojętne dla zdrowia — zwiększają prawdopodobieństwo cukrzycy i chorób stawów.

Higiena jamy ustnej

Jama ustna to pierwszy i bardzo ważny element przewodu pokarmowego psa. Niestety pomimo rosnącej świadomości właścicieli na temat dbania o jej higienę, dużo psów ma problem z kamieniem nazębnym i/lub zapaleniem dziąseł. Choroby zębów i przyzębia to bardzo bolesne schorzenia zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt. Psy posiadające chore zęby lub inny problem w obrębie jamy ustnej, bardzo często odmawiają jedzenia, przez co ich właściciele podejrzewają zaburzenia układu trawiennego. Czasami jednak wystarczy zajrzeć pupilowi do pyska, aby zorientować się, że przyczyną obniżonego apetytu jest po prostu ból.

W celu dbania o higienę jamy ustnej swojego zwierzaka należy regularnie myć mu zęby. Warto więc zaopatrzyć się w specjalną szczoteczkę z dwoma główkami i psią pastę do zębów. Należy pamiętać o tym, że produkty przeznaczone dla ludzi nie nadają się dla zwierząt!

Niestety w wielu przypadkach ze względu na temperament pupila umycie mu zębów może okazać się niemożliwe. W takiej sytuacji z pomocą przychodzą specjalne płyny dodawane do pokarmu lub suplementacja alg morskich. Są to jednak działania o niższej skuteczności niż regularne szczotkowanie. Z tego właśnie powodu, jeśli w domu pojawi się nowy szczeniak, warto już od pierwszych miesięcy życia przyzwyczajać go do otwierania mu pyska i zaglądania do niego. Dzięki temu dbanie o higienę jamy ustnej może okazać się łatwiejsze i istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że skończy się ugryzieniem.

Jeśli jednak twój pupil ma już obfity kamień nazębny, konieczna może okazać się sanacja jamy ustnej w znieczuleniu ogólnym. Regularna pielęgnacja zębów u psa pomaga jedynie zapobiec gromadzeniu się osadów i ich mineralizacji, a nie usuwaniu nagromadzonych już złogów kamienia.

Regularne odrobaczanie pupila

Regularne odrobaczanie psa to podstawa.  Jaja i larwy robaków występują powszechnie w środowisku, dlatego nawet najczystsze i najbardziej zadbane zwierzęta są narażone na choroby pasożytnicze. Zarobaczenie powoduje zapalenie jelita grubego i cienkiego, grozi niedrożnością przewodu pokarmowego, a nawet jego perforacją.

Według aktualnych wytycznych ESCCAP (European Scientific Counsel Companion Animal Parasites) szczenięta powinny zostać odrobaczone pierwszy raz po ukończeniu drugiego tygodnia życia. Następnie podaje im się środki przeciwpasożytnicze co 14 dni do 2 tygodni po odsadzeniu od matki. Kolejne zabiegi powtarza się co 4 tygodnie aż do ukończenia 6 miesięcy.

Zaleca się odrobaczanie psów dorosłych raz na kwartał. Alternatywnie do tego można wykonywać badania kału metodą flotacji i w zależności od otrzymanego wyniku zadecydować o konieczności podania leków przeciwpasożytniczych.

Jak zbadać przewód pokarmowy u psa?

Coraz więcej właścicieli decyduje się na wykonanie profilaktycznego USG jamy brzusznej. Dotyczy to przede wszystkim opiekunów psów starszych, o wiele bardziej narażonych na choroby nowotworowe. Dzięki temu badaniu możliwe jest sprawdzenie stopnia motoryki przewodu pokarmowego, grubości ściany żołądka i jelit i obecności ewentualnych zmian guzowatych. Pozwala ono na wczesne stwierdzenie nieprawidłowości i podjęcie dalszych działań terapeutycznych lub świadome monitorowanie problemu.

Regularne opróżnianie zatok okołoodbytowych

Warto również pamiętać o końcowym odcinku przewodu pokarmowego. Zatoki okołoodbytowe znajdują się po obu stronach odbytu, na godzinie piątej i siódmej. Są to struktury produkujące wydzielinę zapachową służącą zwierzakowi do znaczenia terytorium kałem. Fizjologicznie, zwarte masy kałowe powinny wyciskać zawartość zatok i regularnie je opróżniać. Niestety, u niektórych zwierzaków ze względu na anatomię proces ten jest utrudniony. Zdarza się również, że wydzielina zatok przez jakiś czas nie jest odprowadzana ze względu na biegunkę. W takich sytuacjach może pojawić się objaw tzw. "saneczkowana" lub wzmożone zainteresowanie okolicami odbytu ze strony pupila.

Zatoki okołoodbytowe zwierzaka można oczyszczać samodzielnie, niemniej jednak warto wcześniej zapytać lekarza weterynarii, w jaki sposób robić to bezpiecznie dla psa.

Zbyt długie nagromadzenie wydzieliny gruczołów może doprowadzić do stanu zapalnego, który w skrajnych przypadkach skutkuje powstawaniem przetok. Warto więc zwrócić uwagę na stopień wypełnienia zatok okołoodbytowych swojego pupila.

Co jest dobre na jelita u psa?

Choroby psów często są związane z przewodem pokarmowym, w związku z tym warto zastanowić się nad dbaniem o jego zdrowie. Bardzo ważna jest zbilansowana dieta, zawierająca odpowiednią ilość składników odżywczych i dobrze dobraną dawkę kaloryczną. Niebagatelne znaczenie ma również pora karmienia i objętość posiłków. Warto także zrezygnować z dokarmiania psa "resztkami ze stołu" i innymi produktami spożywczymi nieprzeznaczonymi dla zwierząt.

Bardzo ważna jest podstawowa profilaktyka przeciwpasożytnicza. Raz na kwartał należy podać psu leki na robaki lub zbadać jego kał. Należy również zwracać uwagę na stopień wypełnienia jego zatok przyodbytowych.

Warto pamiętać o dbaniu o higienę jamy ustnej pupila. Niestety, wielu właścicieli wciąż nie ma świadomości, jak duży wpływ na zdrowie ogólne mają choroby zębów i przyzębia.

Jeśli twój pies jest w podeszłym wieku, zdecyduj się na wykonanie profilaktycznego badania USG jamy brzusznej. Być może pozwoli to na wczesne wykrycie bardzo dużego problemu i szybkie wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych.

W dbaniu o układ trawienny (i nie tylko) twojego pupila z pewnością pomocne będą regularne wizyty u lekarza weterynarii. Jego gabinet to miejsce, w którym z pewnością otrzymasz wszelkie odpowiedzi na nurtujące cię pytania, np. jak dbać o przewód pokarmowy, ile razy dziennie karmić pupila lub jak wzmocnić odporność psa.

Diagnostyka chorób takich jak nieswoiste zapalenie jelit lub przewlekłe zapalenie żołądka jest trudna i w dużej mierze polega na eliminacji pozostałych jednostek, dlatego warto dbać o układ trawienny swojego pupila.

Jak długo pies trawi suchą karmę?

Czas trawienia suchej karmy przez psa może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak wiek, rozmiar, rasa oraz stan zdrowia psa. Ogólnie rzecz biorąc, proces trawienia suchej karmy u psów trwa od około 6 do 8 godzin, ale może być to dłuższe lub krótsze w zależności od indywidualnych cech psa oraz rodzaju karmy.

Jak zregenerować jelita u psa? 

Regeneracja jelit u psa może wymagać zmiany diety oraz stosowania pewnych suplementów lub leków. Oto kilka ogólnych zaleceń dotyczących regeneracji jelit u psa:

1. Dieta lekkostrawna — zastosowanie diety lekkostrawnej, która nie obciąża jelit psa. Może to obejmować dietę opartą na gotowanych białkach (np. kurczak, indyk) i łatwo przyswajalnych węglowodanach (np. ryż, ziemniaki).

2. Dodatki probiotyczne — suplementacja probiotykami może pomóc w odbudowie zdrowej flory bakteryjnej w jelitach psa. Probiotyki mogą być dostępne w postaci suplementów lub specjalnych karm zawierających probiotyki.

3. Suplementacja prebiotykami — prebiotyki to substancje, które sprzyjają wzrostowi zdrowej flory bakteryjnej w jelitach. Dodanie prebiotyków do diety psa może pomóc w regeneracji jelit.

4. Leczenie farmakologiczne — w niektórych przypadkach weterynarz może zalecić stosowanie leków przeciwzapalnych lub innych leków, które pomagają w leczeniu zapaleń jelitowych i wspierają regenerację błony śluzowej jelit.

5. Unikanie potencjalnych drażniących składników — ważne jest unikanie składników w diecie psa, które mogą podrażniać jelita, takich jak sztuczne barwniki, konserwanty, zbóż o wysokiej zawartości glutenu czy produkty mleczne.