Złamanie kości u psa lub kota — objawy, leczenie

Budowa kości psa i kota

Kości w organizmie psa i kota można podzielić na:

• długie (np. kość udowa, piszczelowa, ramienna, żebra) - na ich budowę składa się trzon i dwie nasady,
• krótkie (np. kości nadgarstka lub stępu),
• płaskie (np. kości czaszki),
• różnokształtne (np. młoteczek, kowadełko i strzemiączko, czyli tzw. kosteczki słuchowe znajdujące się w uchu środkowym)

Kości zbudowane są z tkanki kostnej zbitej (istoty zbitej) i gąbczastej (istoty gąbczastej). Pierwsza z nich tworzy warstwę zewnętrzną, zwaną również korową. Druga wypełnia nasady kości długich i kości płaskie oraz krótkie.

We wnętrzu kości długich obecna jest jama szpikowa, w której znajduje się szpik kostny. Jego główną funkcją jest produkowanie elementów morfotycznych (komórek) krwi, np. erytrocytów, granulocytów i trombocytów.

Złamania kości — podział

Do złamania kości dochodzi w wyniku zadziałania na nią zbyt dużej siły mechanicznej, np. podczas wypadku komunikacyjnego. Za jego definicję uznaje się całkowite przerwanie ciągłości tkanki. Na radiogramie (zdjęciu rentgenowskim) kość uznaje się za złamaną, jeśli uszkodzone są jej dwie warstwy korowe. Niecałkowite przerwanie ciągłości tkanki kostnej z uszkodzeniem tylko jednej korówki to pęknięcie.

W zależności od ilości wektorów działających sił i ich kierunków powstają różne typy złamań. Należą do nich m.in.:

• złamanie poprzeczne (szczelina złamania jest prostopadła do osi długiej kości),
• skośne (szczelina złamania jest skośna do osi długiej kości),
• spiralne (szczelina złamania jest spiralna, dochodzi do niego w wyniku działania dwóch sił o odwrotnych kierunkach),
• kompresyjne (dochodzi do niego w wyniku działanie dwóch sił biegnących w swoim kierunku)
• złamanie typu "zielonej gałązki" (przerwanie ciągłości jednej warstwy korowej z zachowaniem ciągłości drugiej z jednoczesnym jej wygięciem, popularne wśród młodych zwierząt).

Złamania można podzielić również na podstawie ilości odłamów, które powstały w ich wyniku. Jeśli jest ich dwa, złamanie nazywamy prostym, a jeśli więcej — wieloodłamowym.

Warto również wspomnieć o tym, że wyróżnia się złamania z przemieszczeniem lub bez. Przemieszczenie kości to zmiana jej fizjologicznego ułożenia. W jego wyniku może dojść nawet do skrócenia długości kończyny.

Złamania przebiegają z otwarciem tkanek miękkich lub bez. Zdarza się, że ostry odłam kostny w wyniku zmiany ułożenia przebija skórę. Dochodzi wówczas do przerwania jej ciągłości i powstania rany.

Za szczególny rodzaj urazu uznaje się tzw. złamanie patologiczne. Powstaje ono w wyniku osłabienia struktury kości na skutek postępującego procesu patologicznego, np. nowotworu lub innych chorób układu kostnego.

Złamanie kości u psa lub kota — objawy

Do objawów złamania kości należą:

• silna kulawizna,
• niechęć do ruchu,
• osowienie,
• silna bolesność (obciążaniu kończyny może towarzyszyć wokalizacja, czyli szczekanie psa),
• obrzęk kończyny,
• zwiększenie ciepłoty miejsca urazu,
• deformacja kończyny,
• w przypadku złamania otwartego — rana z uwidocznieniem odłamu kostnego.

Warto pamiętać o tym, że kulawizna nie jest swoistym objawem złamania kości. Istnieje wiele przyczyn takiego stanu rzeczy, do których zalicza się m.in. skręcenie, zwichnięcie, przerost pazurów i zwyrodnienia stawów. Jedynym właściwym sposobem na rozpoznawanie schorzeń ortopedycznych jest badanie kliniczne przeprowadzone przez lekarza weterynarii i ocena radiogramów.

Odpowiednia pielęgnacja pazurów u psa pozwala na zapobieganie dyskomfortowi i bólowi zwierzęcia.

Jak rozpoznać złamanie kości?

Złotym standardem w rozpoznawaniu złamań kości u psów i kotów jest diagnostyka radiologiczna. W tym celu konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii, który w pierwszej kolejności zastosuje odpowiednie leczenie dużego bólu towarzyszącego urazowi.

Warto zaznaczyć, że w celu prawidłowego zdiagnozowania złamania kości konieczne jest wykonanie więcej niż jednego zdjęcia rentgenowskiego. Pojedyncza projekcja radiologiczna może nie przedstawiać rzeczywistej skali urazu.

Leczenie zachowawcze

W zależności od rodzaju złamania lekarz weterynarii może wdrożyć leczenie zachowawcze lub chirurgiczne. Pierwsze z nich polega na podawaniu leków przeciwbólowych i koaptacji, czyli założeniu opatrunku usztywniającego. W tym celu konieczne jest znieczulenie pacjenta. Pozwala to lekarzowi na swobodną manipulację kończyną i zapobiega odczuwaniu dużego bólu przez zwierzę.

Istnieje wiele technik zakładania opatrunków usztywniających. Lekarz weterynarii musi zadecydować, które z nich będzie najbardziej odpowiednie do konkretnego złamania. Po założeniu usztywnienia i w trakcie leczenia wykonuje się kontrolne zdjęcia rentgenowskie w celu oceny procesu gojenia.

Bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja opatrunku przez właściciela. Należy obserwować usztywnienie i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii, jeśli zostanie zauważony któryś z następujących objawów:

• obrzęk palców,
• obecność mokrych warstw bandaża,
• nieprzyjemny zapach,
• próby gryzienia opatrunku przez zwierzę,
• niepokój psa lub kota.

Zaobserwowanie którejkolwiek z sytuacji wiąże się z koniecznością zmiany opatrunku. Warto również zaznaczyć, że usztywnienie nie może zmoknąć w wyniku działania zewnętrznych warunków atmosferycznych takich jak śnieg, deszcz lub mokre podłoże. W takiej sytuacji należy zakładać psu specjalny but ochronny lub inny rodzaj zabezpieczenia. W trakcie procesu gojenia warto również zrezygnować z kąpieli psa lub kota.

Jeśli opiekun zwierzęcia nie zauważy żadnych niepokojących objawów, pierwsza wizyta kontrolna powinna odbyć się po 48 godzinach od założenia usztywnienia, a każda kolejna co 5-7 dni. Decyzja o zdjęciu opatrunku musi zostać podjęta na podstawie kontrolnego zdjęcia rentgenowskiego, na którym widoczne będzie całkowite zrośnięcie się kończyny. Proces gojenia się kości trwa kilka tygodni. W tym czasie zaleca się ograniczeniu ruchu. Nie oznacza to jednak, że należy całkowicie ograniczyć aktywność fizyczną. Jest ona potrzebna do stymulacji zrastania się kości.

Leczenie operacyjne

Niestety, nie zawsze możliwe jest zachowawcze leczenie złamania. W przypadku skomplikowanych urazów konieczne może okazać się postępowanie chirurgiczne, czyli zabieg osteosyntezy. Warto zaznaczać, że decyzja o wykonaniu operacji nie wyklucza założenia usztywnienia. Zabiegi ortopedyczne u psa lub kota wykonywane są kilka dni po zaistnieniu urazu.

Osteosynteza, czyli chirurgiczne zespolenie kości, wykonywana jest z użyciem specjalnych płytek, drutów i gwoździ. Zadaniem chirurga ortopedy jest dobranie odpowiedniej metody i materiałów do danego rodzaju złamania. Osteosynteza to trudna technika, dlatego do jej wykonania konieczne jest duże doświadczenie. Nie każda przychodnia weterynaryjna podejmuje się tego typu zabiegów, dlatego są one drogie. Warto więc zainwestować w ubezpieczenie dla psa lub kota.

Złamana łapa u kota lub psa — podsumowanie

Złamana łapa u kota lub psa to bardzo poważny problem, który powstaje zazwyczaj w wyniku urazu mechanicznego. Warto mieć świadomość, że zwierzę odczuwa wówczas bardzo silny ból, dlatego konieczna jest jak najszybsza wizyta u lekarza weterynarii, który wdroży odpowiednie leczenie zachowawcze i przeciwbólowe.

Diagnostyka urazów ortopedycznych polega na wykonaniu co najmniej dwóch zdjęć rentgenowskich. Jedna projekcja może być niewystarczająca do postawienia prawidłowego rozpoznania.

Leczenie złamań jest zależne od ich rodzaju. Bardziej skomplikowane urazy wymagają wykonania osteosyntezy, czyli chirurgicznego zespolenia kości przy pomocy płytek, gwoździ i drutów. W przypadku złamania otwartego niebagatelne znaczenie ma również higiena i pielęgnacja rany.

Leczenie zachowawcze polega na usztywnieniu złamanej kończyny specjalnym rodzajem opatrunku. Zrastanie się kości zajmuje kilka tygodni. W tym czasie należy wykonywać kontrolne zdjęcia rentgenowskie. Po zakończeniu leczenia zwierzak powinien wrócić do pełnej sprawności.

Złamanie łapy to bardzo bolesny uraz stanowiący nie lada stres dla psa i jego opiekuna. Odpowiednie leczenie operacyjne lub zachowawcze pozwala jednak na powrót do zdrowia