Papillon — spaniel kontynentalny — wszystkie informacje i opis rasy

Pochodzenie i historia rasy papillon

Spaniel kontynentalny papillon jest jedną z najstarszych europejskich ras psów. Znany był już w XVI wieku, niektóre źródła wskazują jeszcze wcześniejsze czasy.

Dokładne pochodzenie tych psiaków jest trudne do ustalenia. Istnieją dwie główne teorie — według jednej z nich przodkiem papillona był spaniel karłowaty, który został przywieziony do Hiszpanii z Chin. Drugie założenie głosi, że papillon wywodzi się z odmiany spaniela kontynentalnego phalene, czyli psa ze zwisającymi uszami.

Dzięki swojej elegancji te miniaturowe spaniele podbiły serca wyższej warstwy społecznej i były często spotykanymi pupilami na europejskich dworach szlacheckich. Szczególną popularność zdobyły we Włoszech, skąd moda na nie rozszerzyła się na pozostałe kraje Europy, w szczególności Hiszpanię i Francję. Rewolucja francuska doprowadziła do znacznego zdziesiątkowania populacji papillonów, rasa była na skraju wymarcia.

Aby nie doprowadzić do wyginięcia tych czworonogów, skrzyżowano szpica miniaturowego z chihuahuą i w ten sposób powstał współczesny papillon. Obecnie za kraje pochodzenia rasy uznaje się Francję oraz Belgię. W 1934 r. został ustalony wzorzec papillona, który został oficjalnie zaakceptowany w 1937 r. przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI).

Papillon — przeznaczenie

Spaniel kontynentalny to przede wszystkim typowy pies do towarzystwa, który chętnie wkomponuje się w życie wielu rodzin. Co ciekawe, w przeszłości oprócz przyjaciela domu pełnił również funkcję szczurołapa — dzięki swoim niewielkim rozmiarom psiak mógł przecisnąć się w zakamarki, w których chowały się te gryzonie. Współcześnie papillon bywa również wykorzystywany do dogoterapii, może również uprawiać niektóre psie sporty.

Papillon - wzorzec rasy

Zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowej Organizacji Kynologicznej - FCI, spaniel kontynentalny papillon należy do Grupy 9 - Psy ozdobne i do towarzystwa, Sekcji 9 - Ozdobne spaniele kontynentalne. Według wzorca FCI psiaki te nie podlegają próbom pracy.

Papillon jest małym, delikatnie zbudowanym, pełnym wdzięku czworonogiem z charakterystycznymi, stojącymi uszami, które są obficie owłosione.

WRAŻENIE OGÓLNE: Niewielki, harmonijnie zbudowany, ozdobny psiak o długiej szacie. Jego kufa jest umiarkowanie długa, lecz krótsza niż czaszka. Dumnie porusza się w eleganckim, lekkim i płynnym stylu.

WAŻNE PROPORCJE: Długość ciała powinna nieco przekraczać jego wysokość.

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: Pełen życia, radosny, inteligentny i towarzyski. Jest zawsze czujny, nie może jednak przejawiać objawów agresji ani nadmiernej lękliwości.

GŁOWA: Proporcjonalna w stosunku do tułowia, odpowiednio lżejsza i krótsza w porównaniu do spanieli średnich i dużych.

MÓZGOCZASZKA:
Czaszka: Zarówno z przodu jak i z profilu jest niezbyt zaokrąglona. Delikatny zarys bruzdy czołowej może być delikatnie widoczny.
Stop: O wyraźnie zaznaczonym wgłębieniu, szczególnie u bardzo drobnych psów. Wgłębienie jest mniej wyraźne, jednak nadal zaznaczone u większych przedstawicieli rasy, nigdy nie powinno jednak tworzyć gwałtownego załamania.

TRZEWIOCZASZKA:
Nos: Niewielki, okrągłym kształcie, nieco spłaszczony w górnej części, czarny.
Kufa: Delikatna, zwężająca się, krótsza niż czaszka. Nie może być wklęsła po bokach lub zadarta ku górze.
Grzbiet nosa: Prosty.
Wargi: Są cienkie, suche, dobrze pigmentowane.
Szczęka/Żuchwa/Zęby: Zęby powinny być dosyć mocne oraz ściśle zamykać się w normalnym zgryzie.
Język: Niewidoczny. Nieustannie widoczny na zewnątrz lub niechowany pod wpływem dotyku palca jest uznawany za wadę.
Oczy: Stosunkowo duże, w kształcie migdałów, szeroko otwarte i osadzone raczej nisko, nie mogą być wypukłe. Są bardzo wyraziste, o ciemnym zabarwieniu i mocno pigmentowanych powiekach.
Uszy: Stojące, z szeroko rozwartą i skierowaną na bok małżowiną uszną. Raczej łagodne, lecz mocne. Osadzone wysoko, odpowiednio daleko od siebie, aby uwidocznić lekko zaokrąglony kształt czaszki. Wewnętrzna krawędź ucha wraz z linią poziomą powinna tworzyć kąt około 45 stopni. Wiszące frędzle pokrywają zewnętrzną powierzchnię ucha, sięgają daleko poza jego krawędź; wnętrze małżowiny okrywa delikatne, faliste włosie, najdłuższe z włosów dosięgają niewiele poniżej krawędzi ucha, Niedopuszczalną wadą jest ucho uniesione prosto do góry, które jest charakterystyczne dla szpica, błędem jest również półstojąca małżowina z załamanymi końcami. Chrząstka nie może mieć zbyt ostrego zakończenia w dotyku.

SZYJA: Średniej długości, o nieco łukowatym karku.

TUŁÓW:
Linia grzbietu: Nie jest zupełnie płaska, nie jest jednak zbyt krótka, wypukła, ani łękowata.
Lędźwie: Silne, delikatnie wysklepione.
Klatka piersiowa: Szeroka, raczej głęboka, z dobrze wysklepionymi żebrami. Obwód klatki piersiowej (mierzony pomiędzy dwoma ostatnimi żebrami) powinien być przybliżony do wysokości w kłębie.
Brzuch: Nieznacznie podciągnięty.

OGON: Raczej długi i osadzony dosyć wysoko, pokryty bujnymi frędzlami, które tworzą zjawiskowe pióro. Podczas ruchu ogon jest zawinięty i uniesiony wzdłuż linii grzbietu, nie może płasko leżeć na grzbiecie lub być zakręcony.

KOŃCZYNY: Solidne ale równocześnie delikatne, proste. Kończyny widziane z przodu lub z tyłu są położone równolegle. Zwierzę nie powinno sprawiać wrażenia zbyt wysokiego na nogach.
Łapy: Tak zwane "zajęcze", dosyć długie, dobrze oparte na twardych opuszkach. Palce są mocne, a między nimi znajduje się bujne owłosienie, które wystaje przed palce i tworzy zakończenie łapy. Pazury powinne być wytrzymałe, o czarnej barwie (u psów o szacie brązowej, białej lub z białymi kończynami pazury mogą być jaśniejsze).
KOŃCZYNY PRZEDNIE:
Łopatki: Odpowiednio rozwinięte, dobrze przylegające do tułowia.
Kość ramienna: Długości równej długości łopatki, prawidłowo ukątowana i dobrze związana z łopatką, prawidłowo przylegająca do tułowia.
Nadgarstki: Są wyraźnie widoczne z profilu.
KOŃCZYNY TYLNE:
Staw skokowy: Poprawnie ukątowany.

CHÓD/RUCH: Swobodny, płynny, lekki i dumny.

SZATA:
SIERŚĆ: Obfita, lśniąca, z jedwabistym połyskiem, falowana (jednak nie jest lokowana), powinna być nieco twarda w dotyku, nie posiada podszerstka. Sierść leży płasko, a włos jest dosyć delikatny, nieco uniesiony przez pofalowanie. Włos jest krótki na głowie, kufie, przedniej części nóg oraz poniżej stawu skokowego. Ma średnią długość na tułowiu, jest dłuższy na szyi - tworzy żabot i kryzę, opada falami na klatkę piersiową. Na uszach a także tylnych partiach kończyn przednich układa się we frędzle, tył ud jest bujnie pokryty miękkim włosiem.
Owłosienie pomiędzy palcami wydłuża łapy i nadaje im subtelny wygląd, nie powinno nadawać ciężkości. U psów w dobrej kondycji frędzle na ogonie mogą osiągać długość 15 cm, a włos w kłębie 7,5 cm.
Szata może przypominać tę, która występuje u ozdobnego angielskiego spaniela, znacznie różni się jednak od szaty szpica i pekińczyka.
MAŚĆ: Wszelkie maści na białym tle są dopuszczalne, biel musi dominować na nogach i tułowiu, jest również pożądana w postaci strzałki na głowie. Dozwolone białe znaczenie na dolnej części głowy, jednak wadą jest biel jako dominująca na głowie. Nos, wargi i powieki muszą być pigmentowane.

WIELKOŚĆ I WAGA: Idealny wzrost w kłębie wynosi około 28cm.
Rasa podzielona jest na dwie kategorie wagowe - pierwsza obejmuje psy i suki ważące mniej niż 2,5 kg (waga minimalna to 1,5 kg). Druga kategoria wagowa przypisuje od 2,5 do 4,5 kg dla samca oraz od 2,5 do 5 kg dla samic.

WADY: Jakiekolwiek odchylenia od podanego wzorca powinny być uznawane za wady i oceniane w zależności od stopnia ich nasilenia, wpływu na zdrowie i dobrostan zwierzęcia.
Do przykładowych wad należą: wyłupiaste oczy, nos o zabarwieniu innym niż czarne, depigmentacja warg lub obwódek powiek, zbyt słabo/mocno zaznaczony stop, płaska/wypukła czaszka, wygięte kończyny przednie, słabe kończyny tylne, rzadka, wełnista sierść i podszycie.

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: Psy przejawiające zachowania agresywne lub nadmierną nieśmiałość, a także osobniki z wyraźnymi anomaliami fizycznymi (m.in. nadmiernym wysunięciem dolnej szczęki - prognatyzmem, znacznym tyłozgryzem lub przodozgryzem, porażeniem języka, różową barwą nosa) lub zaburzeniami behawioralnymi są dyskwalifikowane.
Uwaga: Samce powinny mieć dwa prawidłowo rozwinięte jądra, które są całkowicie opuszczone do moszny.

Usposobienie i charakter spaniela kontynentalnego - psychika rasy

Papillon jest rasą o żywym, energicznym i pogodnym temperamencie. Zwykle łatwo nawiązuje kontakt z innymi zwierzętami oraz ludźmi, bardzo silnie przywiązuje się do swoich bliskich i chce spędzać z nimi każdą możliwą chwilę. Pomimo swoich rozmiarów, spaniel kontynentalny jest bardzo inteligentny, odważny i pewien siebie.
Jako pies do towarzystwa potrzebuje bliskiego kontaktu z człowiekiem, źle znosi samotność - nie jest polecany osobom, których często nie ma w domu i które nie mogą zabierać ze sobą pupila.

Przedstawiciele tej rasy psów lubią angażować się w różne formy aktywności fizycznej oraz naukę nowych sztuczek. Ich entuzjazm oraz energię można wykorzystywać w niektórych sportach kynologicznych np. agility. Bardzo dobrze znoszą warunki miejskie, jednak nie należy zapominać o zapewnieniu im odpowiedniej dawki ruchu.

Dzięki swojej przyjacielskiej naturze świetnie dogadują się z dziećmi oraz dorosłymi, a także innymi zwierzętami domowymi - szczególnie jeśli uprzednio zostały odpowiednio zsocjalizowane.
Ze względu na delikatną budowę papillona, jego kontakty z najmłodszymi członkami rodziny powinny być nadzorowane. Maluchy powinny wiedzieć, jak dobrze obchodzić się z czworonogiem - wskazane jest, aby nie ciągnęły za sierść, nie nosiły pupila, szanowały jego przestrzeń i prawo do odpoczynku.

Zdrowie - na co najczęściej chorują spaniele kontynentalne?

Pomimo, że te małe psy na ogół są uznawane za rasę zdrową i długowieczną, istnieją pewne dolegliwości, na które są one podatne. Poniżej przedstawiamy najczęstsze z nich.

Choroby do których papillony są predysponowane ze względu na czynniki genetyczne:

• Zwichnięcie rzepki: do tej przypadłości ortopedycznej dochodzi, gdy rzepka (kość znajdująca się z przodu stawu kolanowego) przemieści się na stronę przyśrodkową lub boczną. Jest to związane z nieprawidłowym wykształceniem oraz budową stawu rzepkowo - udowego. Nasilenie symptomów zależy od wielu czynników, między innymi od masy ciała stopnia zwichnięcia oraz aktywności czworonoga, najczęściej można jednak zaobserwować nagłą kulawiznę, ból objawiający się m.in. wokalizacją oraz niechęcią do ruchu.

• Choroba von Willebranda (vWD) typu 1: polega na ilościowym defekcie czynnika von Willebranda (vWF), który jest niezbędnym składnikiem krwi i bierze udział w procesie jej krzepnięcia. Typ pierwszy choroby jest najłagodniejszym i najczęstszym wariantem u psów. U psiaków dotkniętych tym schorzeniem występują krwawienia na powierzchni skóry oraz błon śluzowych. Krwawienia mogą być samoistne lub pojawiać się w następstwie urazów, a ich czas jest znacznie wydłużony.

• Postępujący zanik siatkówki (PRA): jest chorobą zwyrodnieniową siatkówki, w której dochodzi do degeneracji światłoczułych komórek - fotoreceptorów. Są nimi pręciki umożliwiające widzenie w słabym świetle i ciemności oraz czopki odpowiedzialne za widzenie barwne oraz ostre w świetle pełnym. W przebiegu choroby pojawia się pogorszenie wzroku (najpierw w nocy, gdyż w pierwszej kolejności zostają uszkodzone pręciki), które może postępować aż do całkowitej ślepoty. Objawy pojawiają się zwykle w wieku 6-7 lat, nie jest to jednak regułą. Postępujący zanik siatkówki występuje równolegle na obojgu oczach, a zmiany są symetryczne. Niestety obecnie nie ma skutecznej metody leczenia tego schorzenia.

• Dysplazja stawu biodrowego: wada polega na nieprawidłowym rozwoju oraz budowie stawu biodrowego. W rezultacie pojawia się niedopasowanie oraz rozluźnienie struktur stawowych, przez co staw staje się niestabilny. W dalszej kolejności może dojść do rozwoju stanu zapalnego oraz choroby zwyrodnieniowej stawów, co powoduje ból, dyskomfort, sztywność, ograniczoną ruchomość, a także problemy z chodzeniem.

• Choroba Legg-Calve'a-Perthesa (aseptyczna martwica głowy kości udowej): schorzenie to rozwija się wyniku niedostatecznego ukrwienia w obrębie kości do którego dochodzi w okresie wzrostu. Skutkiem zaburzeń unaczynienia jest niedostarczanie składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania oraz rozwoju. Prowadzi to do obumierania tkanki kostnej i zaniku głowy kości udowej, a następnie deformacji stawu biodrowego. Efektem powyższych zmian jest bolesność podczas ruchu, sztywność tylnej kończyny (lub kończyn), kulawizna, w skrajnych przypadkach zwierzę może stać się apatyczne i wycofywać się z podejmowania aktywności fizycznej.

• Dysplazja stawu łokciowego: powstaje na skutek nieprawidłowego rozwoju chrząstki stawowej i zahamowania wzrostu kości promieniowej lub łokciowej. Pierwszym oraz najpowszechniejszym objawem dysplazji stawu łokciowego jest kulawizna. Wraz z postępem zaburzenia rozwija się zapalenie i zwyrodnienie stawu łokciowego, co powoduje dolegliwości bólowe u zwierzęcia oraz niechęć do podejmowania aktywności fizycznej.

Do pozostałych predyspozycji rasowych należą:

• wnętrostwo,
• padaczka idiopatyczna (pierwotna),
• niedoczynność tarczycy,
• zespolenie wrotno-oboczne,
• zaćma,
• zwyrodnienie ciała szklistego,
• przetrwała błona źrenicza,
• podwinięcie powieki (entropium),
• dwurzędność rzęs (distichiasis),
• głuchota wrodzona,
• dystrofia neuroaksonalna,
• rozszczep podniebienia,
• wodogłowie,
• niezrośnięte ciemiączko,
• dysplazja mieszkowa czarnych włosów.

Kupno rasowego psa może stanowić nie lada wyzwanie. Ważne jest jednak, aby dokonać odpowiedzialnego wyboru. Kupując szczeniaka po przebadanych rodzicach, minimalizujemy ryzyko nabycia chorego zwierzaka oraz pojawienie się chorób w przyszłości. Szukajmy więc hodowli zarejestrowanej w Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI), której członkiem jest Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP).

Jak długo żyją psiaki rasy papillon?

Przeciętna długość życia tych małych psów wynosi około 13-15 lat.

Aby zwierzę szczęśliwie dożyło późnej starości, pamiętajmy o regularnych wizytach u lekarza weterynarii i stosujmy się do zaleceń specjalisty.

Pielęgnacja spaniela kontynentalnego

Pomimo swojej bujnej szaty, papillon nie jest psem wymagającym szczególnej pielęgnacji.

Zaleca się czesanie dwa lub trzy razy w tygodniu za pomocą gęstej, metalowej szczotki oraz grzebienia. Dzięki temu zapobiegamy powstawaniu kołtunów, a także usuwamy martwe włosy i złuszczający się naskórek. Starajmy się zachować szczególną ostrożność szczotkując sierść na klatce piersiowej, łapach, za uszami oraz pod ogonem, ponieważ są to obszary będące szczególnie podatne na splątanie. Kupując akcesoria pielęgnacyjne zwróćmy upewnijmy się, żeby końce szczotki były gładko zakończone, w przeciwnym razie mogą one kaleczyć wrażliwą skórę psiaka.
Aby ułatwić rozczesywanie, wygładzić sierść oraz nadać jej błysk możemy użyć odżywki w sprayu przeznaczonej dla ras długowłosych.
Po zakończonym rytuale nie zapomnijmy pochwalić pupila np. za pomocą ulubionej przekąski.

Spaniele miniaturowe należy kąpać w miarę potrzeby, ważne jednak, żeby zachować zdrowy rozsądek - zbyt częste kąpiele mogą doprowadzić do przesuszenia skóry i włosów. Używajmy środków myjących przeznaczonych dla zwierząt, najlepiej, aby był to delikatny szampon i odżywka. Stosujmy się do zaleceń producenta i pamiętajmy o dokładnym spłukaniu kosmetyków. Po kąpieli należy dokładnie wytrzeć czworonoga oraz starannie osuszyć okolice uszu.

Sierść papillona nie powinna być strzyżona - zaleca się, aby pozostała naturalnej długości. W razie potrzeby dozwolone jest delikatne skrócenie włosa za pomocą nożyczek. Pazury spaniela kontynentalnego powinny być regularnie przycinane tak, aby nie dotykały podłogi. Możemy obciąć je sami, lub zlecić zadanie specjaliście - groomerowi lub lekarzowi weterynarii. Włoski pomiędzy opuszkami palców powinny być wycinane, ponieważ mają tendencję do filcowania się i mogą być przyczyną odczuwania dyskomfortu przez czworonoga.

Jak w przypadku psa każdej rasy, odpowiednia higiena jamy ustnej jest bardzo istotna. Szczotkowanie wspiera zdrowie zębów i dziąseł, usuwa płytkę nazębną i jest najlepszym sposobem na zapobieganie powstawania kamienia nazębnego.
Do mycia zębów oraz pozostałych zabiegów higienicznych warto przyzwyczajać czworonoga już we wczesnym okresie życia.

O piękną sierść i skórę należy dbać także od wewnątrz, dlatego kluczowe jest odpowiednie żywienie. Papillon powinien być karmiony jedzeniem dostosowanym do jego wielkości. Jeżeli decydujemy się na karmę gotową, pamiętajmy aby była ona przeznaczona dla ras małych i miniaturowych. W sytuacji, gdy wolimy samodzielnie przygotowywać posiłki dla pupila, warto zwrócić się do psiego dietetyka z prośbą o pomoc w ułożeniu kompletnego i zbilansowanego jadłospisu.

Pies rasy papillon - ciekawostki

• Nazwa rasy wywodzi się od francuskiego słowa "papillon" - czyli motyl. Odnosi się to do charakterystycznych uszu psiaka, które przypominają skrzydła motyla. Odmiana spaniela kontynentalnego z oklapniętymi uszami "phalene" oznacza z kolei motyla nocnego - ćmę.

• Ze względu na swój urokliwy wygląd i elegancką postawę te małe spaniele wielokrotnie pojawiały się w dziełach sztuki. Można je podziwiać między innymi na obrazach Tycjana (właśc. Tiziano Vecelli lub Vecellio), który uznawany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli włoskiego malarstwa renesansowego.

• Stanley Coren, profesor psychologii w swojej książce pt. „Inteligencja Psów” opracowała ranking inteligencji różnych ras psów, w którym papillon zajął ósme miejsce. Na samym podium znalazł się border collie, pudel oraz owczarek niemiecki.

Podsumowanie - dla kogo spaniel kontynentalny (papillon) będzie idealnym pupilem?

Papillon jest niewielkim psem do towarzystwa oraz jedną z najstarszych europejskich ras psów. Jego dokładna historia nie jest znana, jednak oficjalnie uznaje się Francję i Belgię za kraje pochodzenia. Cechą charakterystyczną tego spaniela kontynentalnego są duże, stojące, obficie owłosione uszy. Rasa podzielona jest na dwie kategorie wagowe - psiaki mogą ważyć od 1.5 do 5 kg.

Te drobne czworonogi posiadają duże pokłady energii, są pogodne, żywiołowe oraz niezwykle mądre. Uwielbiają obecność najbliższych, chcą aktywnie uczestniczyć w życiu swoich opiekunów, mogą być doskonałymi pupilami dla osób samotnych. Nie są jednak polecane rodzinom, które rzadko bywają w domu i nie mogą zabierać ze sobą psiaka.