Bulterier - wszystkie informacje i opis rasy

Historia rasy bulterier 

Korzenie bulteriera sięgają wczesnego średniowiecza. Walki psów z niedźwiedziami i innymi zwierzętami, a także między sobą, znane były na Wyspach Brytyjskich już w XI i XII wieku. Przyjmuje się, że te właśnie psy były praprzodkami dzisiejszych bulterierów. U schyłku epoki, około wieku XIV, zapanowała moda na tzw. szczucie byka; dla współczesnego człowieka to wątpliwej jakości rozrywka, wówczas jednak wielu się nią pasjonowało, a niektórzy nawet utrzymywali się z barbarzyńskiego procederu. Powstały też hodowle psów specjalnie selekcjonowanych do walk, nazywanych buldogami (bull dog – pies na byki). Nieco przypominały one dzisiejszego buldoga angielskiego, jednak były lżejszej budowy, bardziej skoczne i zwinne, a także niezwykle silne i odporne na ból. 

Dopiero w 1835 roku królowa Wiktoria, ogromna miłośniczka zwierząt, wydała dekret zakazujący szczucia byków. Ludność szybko zastąpiła ten proceder innym – konkursami tępienia szczurów i walkami psów między sobą. Niestety pies na byki w tych konkurencjach nie zdawał egzaminu. Zaczęto więc poszukiwania skojarzeń, od których oczekiwano wyhodowania psa lżejszego, bardziej przydatnego do walk psów. Wkrótce pojawiły się mieszańce buldoga i białego teriera angielskiego. Miały one szorstką lub kosmatą sierść i krótkie uszy, które przycinano, aby psy nie nadrywały ich w walkach. Psy te nazwano bull terrier dog. 

Na tym jednak nie poprzestano. Dostrzeżono, że kosmata sierść stanowi przeszkodę w walkach, ponadto przycinanie uszu było nieco kłopotliwe. Zaczęto dążyć do wyhodowania psa o krótkiej, białej sierści (zapewne, aby łatwiej było dostrzec obrażenia po walkach) i naturalnie stojących uszach. Prekursorem powstania nowej rasy był kynolog i hodowca James Hinks (1829-1878). Uważany on jest za ojca rasy bulterier. Zastosował w swojej hodowli domieszkę dalmatyńczyka, a prawdopodobnie również pointera i greyhounda. Do dziś zachowały się dane pary wyhodowanych przez Hinksa psów – suki Puss oraz psa Madmana, który stał się „modelem” do opracowania pierwszego, nieformalnego wzorca rasy. Oba osobniki były białe, wysokonożne i stosunkowo lekkiej budowy. Niestety przypadłością, jaka dotykała białe psy, była dziedziczna głuchota. Dopiero wyhodowanie bulteriera kolorowego zażegnało tę dolegliwość. 

Bulterier szybko stał się dumą narodową Anglików i nawet kiedy całkowicie zakazano walk psów, psy nowej rasy znajdowały wielu entuzjastów. Do dziś bulterier postrzegany jest jako bezwzględny pies obronny, choć znawcy tej rasy twierdzą, że jej przedstawiciele są łagodni i posłuszni, a waleczni jedynie wyszkoleni do walk na arenach. Niemniej, w rezultacie obiegowej opinii, bulterier w wielu krajach znajduje się na liście ras niebezpiecznych. Polska jest tu jednym z wyjątków, choć temat bulterierów jako psów agresywnych powraca co pewien czas. 

Za kolejnego ojca rasy uważa się angielskiego biznesmena, hodowcę i sędziego kynologicznego Raymonda Oppenheimera, który prowadził hodowlę Ormandy. Po wielu latach pracy udało mu się wyhodować bulteriera o wizerunku podobnym do współczesnych psów. Miały one charakterystyczny, jajowaty kształt głowy. Nieduże, cienkie uszy psa osadzone były wysoko, blisko siebie i sztywno wyprostowane. Oppenheimer wyhodował także mniejszą odmianę – bulteriera miniaturowego. 

FCI uznała ostatecznie rasę bulterier dopiero w czerwcu 1993 roku, natomiast bulterier miniaturowy (wzorzec nr 359) został uznany w lipcu 2011 roku. Bulterier w Polsce jest rasą popularną, na wystawach widuje się stawki po kilkadziesiąt osobników. 

Wygląd bulteriera – wzorzec rasy 

Wzorzec FCI nr 11 

BULTERIER (Bull Terrier) 

Wersja polska: grudzień 2011 

Pochodzenie: Wielka Brytania 

Użytkowość: Terier. 

Klasyfikacja FCI: Grupa 3: teriery Sekcja 3: teriery typu bull 

Obowiązek pracy: do decyzji poszczególnych krajów. 

WRAŻENIE OGÓLNE: Mocno zbudowany i muskularny, ruchliwy, o dobrych proporcjach. Sprawia wrażenie żywotnego, pewnego siebie i inteligentnego. Jego charakterystyczną cechę stanowi jajowata głowa, o opadającej linii profilu (down face). Wymagany dymorfizm płciowy – psy powinny mieć wygląd samczy, a suki – suczy. 

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: Szalenie odważny, pełen temperamentu. Skłonny do zabaw. Zrównoważony, potrafi być zdyscyplinowany. Jest uparty, ale ma bardzo dobre nastawienie do ludzi. 

GŁOWA: Długa, mocna, masywna i głęboka do końca kufy, ale nie toporna. Bulterier to pies o jajowatej głowie; widziana od przodu jest idealnie wypełniona, bez wklęsłości i załamań. Linia profilu tworzy łagodny łuk opadający ku czubkowi nosa. Mózgoczaszka: czaszka między uszami jest niemal płaska. Trzewioczaszka: nos powinien być czarny, z opadającym końcem, o dobrze rozwartych nozdrzach. Wargi suche, ściśle przylegające. Uzębienie: zęby zdrowe, czyste, mocne, dobrej wielkości, równomiernie rozmieszczone. Zgryz nożycowy – siekacze szczęki ściśle przykrywają siekacze żuchwy i są ustawione pionowo. Oczy: wąskie, trójkątne, skośnie osadzone, czarne lub bardzo ciemnobrązowe, o przeszywającym spojrzeniu. Odległość od czubka nosa do oka zauważalnie większa niż od oka do wierzchołka czaszki. Oczy bulteriera niebieskie (częściowo lub całkowicie) niepożądane. Uszy: nieduże, cienkie i osadzone blisko siebie, pies musi umieć postawić je pionowo wyprostowane. 

SZYJA: Bulterier to pies o mocnej, długiej, umięśnionej szyi. Widziana z profilu jest ona łukowato wygięta, zwęża się od łopatek ku głowie, bez luźnego podgardla (łałoku). 

TUŁÓW: Zaokrąglony, z widocznie wysklepionymi żebrami, o dobrze głębokiej klatce piersiowej, mierzonej od kłębu do mostka. Mostek położony bliżej podłoża niż brzuch. Grzbiet: krótki i mocny. Linia grzbietu za kłębem prosta, nieco unosząca się ku lędźwiom. Lędźwie: szerokie i umięśnione. Klatka piersiowa: oglądana od przodu szeroka. Linia dolna: łagodnie wznosi się od mostka do brzucha. 

OGON: Krótki, osadzony nisko, noszony poziomo. U nasady gruby, zwęża się stopniowo ku końcowi. 

KOŃCZYNY: Kończyny przednie – wygląd ogólny: idealnie równoległe, stanowiące dobre oparcie dla tułowia U psa dorosłego długość kończyny od podłoża do łokcia powinna być mniej więcej równa głębokości klatki piersiowej. Łopatki: mocne, muskularne, ale nie przesadnie. Ich kości powinny być szerokie, płaskie i dobrze przylegać do klatki piersiowej. Kość łopatki szeroka, płaska, dobrze związana z tułowiem, wyraźnie skośnie ustawiona, tak, że z kością ramienia tworzy niemal kąt prosty. Łokcie: mocne, niewykręcone. Przedramię: kość bardzo mocna, kości na przekroju okrągłe. Śródręcza: pionowo ustawione. Łapy: zwarte, okrągłe, o dobrze wysklepionych palcach. Kończyny tylne – wygląd ogólny: oglądane od tyłu równoległe. Uda: muskularne. Stawy kolanowe: dobrze kątowane. Podudzia: silnie umięśnione. Stawy skokowe: dobrze kątowane. Śródstopia: krótkie, o mocnej kości. Łapy: zwarte, okrągłe, o dobrze wysklepionych palcach. 

RUCH: Ma być widoczne dobre związanie psa, który pokrywa teren krokiem regularnym i swobodnym; charakterystyczny jest długi, dynamiczny wykrok. Praca kończyn przednich i tylnych w kłusie równoległa, w miarę nabierania szybkości zbliżają się do siebie. Kończyny przednie o dobrym wykroku, a tylne o dobrym napędzie przy regularnym ruchu bioder i elastyczności stawów kolanowych. 

SKÓRA: Ściśle przylegająca do ciała. 

SZATA: Sierść krótka, przylegająca, jednakowej długości na całym ciele psa, lśniąca, twarda w dotyku. W okresie zimowym pies może mieć miękki podszerstek. Maść: u białych psów czysto białe umaszczenie. Pigmentacja skóry i łaty na głowie nie stanowią wady. U psów kolorowych podstawowy pigment sierści powinien przeważać nad bielą. Najbardziej pożądana maść pręgowana; przy osobnikach równej klasy należy preferować psy pręgowane. Umaszczenie czarne pręgowane, płowe i rude, a także trójkolorowe dopuszczalne. Niepożądane cętki na białym tle. Umaszczenie błękitne i czekoladowe wysoce niepożądane. 

WZROST I WAGA: Nie ma tu ograniczeń; pies musi jednak sprawiać wrażenie, że przy swoim wzroście ma maksymalną masę ciała, odpowiadającą typowi i płci. 

WADY: Wszelkie odstępstwa od cech, podanych przez niniejszy wzorzec rasy powinny być uznane za wady i oceniane w zależności od stopnia natężenia i wpływu na zdrowie oraz dobrostan psa. 

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: · Agresja lub wyraźna tchórzliwość · Każdy pies o nietypowej budowie lub zaburzeniach charakteru powinien być zdyskwalifikowany. 

UWAGA: Samce muszą mieć dwa normalnie ukształtowane jądra, znajdujące się w worku mosznowym.  

Charakter bulteriera – pies obronny czy rodzinny? 

Bulterier to pies wesoły, zrównoważony, o umiarkowanym temperamencie. Dobrze socjalizowany bulterier w stosunku do człowieka zachowuje się przyjaźnie. Jest typowym psem jednego pana; kocha wszystkich członków rodziny, ale jedynie dla wybranej przez siebie osoby, którą uznał za przewodnika, jest w stanie poświęcić wszystko. Wobec dzieci pies ten jest tolerancyjny i przyjacielski, jednak potrafi być niedelikatny. Nie ugryzie, ale – według powiedzenia – przeszkodę raczej staranuje niż ominie. Nie powinno się więc pozostawiać małych dzieci w towarzystwie bulteriera bez nadzoru osoby dorosłej. Bulteriery lubią dzieci starsze, które są na tyle świadome obcowania z psem, że nie będą w stosunku do niego natarczywe. 

Wychowanie bulteriera powinno się zacząć jak najszybciej w wieku szczenięcym, szczególnie jeżeli w domu są inne zwierzęta. To pies inteligentny i bez problemu dogada się ze stadem w swoim domu. Może jednak być kłopot, jeżeli jest to samiec, a w domu już jest inny samiec tej rasy. Natomiast w stosunku do obcych psów bulterier może być agresywny, jeżeli nie był od szczeniaka właściwie prowadzony. Ważne jest, aby rozpocząć szkolenie bulteriera od psiego przedszkola, gdzie będzie miał kontakt z innymi psami i nabierze ogłady. 

Ze względu na przyjazne i kochające usposobienie bulteriera w stosunku do rodziny, będzie on się źle czuł, jeżeli nie zostanie przyzwyczajony do przebywania samemu w domu, kiedy domownicy udadzą się do pracy i szkoły. Ważne jest, aby opiekun bulteriera umiał wychować psa w tym kierunku; można skorzystać z klatki kennelowej, w której zostanie urządzone jego legowisko i będzie on sam do niej wchodził. Jak wychować bulteriera, aby zaakceptował klatkę, można dowiedzieć się od hodowcy szczeniaka lub kierownika sekcji rasy w swoim oddziale Związku Kynologicznego w Polsce. 

Zarówno szczenięta, jak i dorosłe bulteriery lubią ruch na świeżym powietrzu i zabawę. Warto zapewnić psu jeden dłuższy spacer dziennie, podczas którego będzie mógł aportować piłkę lub gryzak, ale we własnym tempie i jak długo sam zechce. Nie potrzebuje wyczerpujących, intensywnych spacerów ani jednostajnego wysiłku, np. biegania przy rowerze, który raczej nie jest dla bulteriera wskazany. Można pozwolić psu wejść do jeziora, choć ze względu na specyficzny kształt głowy nie zawsze będzie chciał pływać. Natomiast bulterier dobrze będzie się czuł w psich sportach – agility, flyball i obedience. Można fakultatywnie wyszkolić go w kierunku obrony (IPO); bulteriery, mimo średniej postury, dobrze sprawdzają się jako psy obronne. Są też znakomitymi stróżami; bulterier pilnujący własności swojego pana jest gotowy do największych poświęceń. 

Pielęgnacja, zdrowie, co może jeść bulterier 

Pielęgnacja bulteriera nie jest skomplikowana. Krótką sierść wyczesuje się za pomocą zwilżonej gumowej rękawicy lub szczotki. Wystarczy to robić dwa razy w tygodniu. Jedynie w okresie wiosennym, kiedy psy z podszerstkiem gubią go, należy usuwać go codziennie. Kąpiel nie jest niezbędna, jedynie w razie potrzeby można psa wykąpać z użyciem szamponu dla psów o wrażliwej skórze. Oprócz tego trzeba monitorować stan oczu, zębów i pazurów. Uszy psa trzeba regularnie czyścić. 

Bulterier powinien być okresowo odrobaczany (psy wystawowe i pracujące odrobacza się częściej). Dodatkowo należy odrobaczyć bulteriera na tydzień przed szczepieniem, a sukę przed planowanym kryciem. Szczepienia przeciwko wściekliźnie wykonuje się obowiązkowo co rok, natomiast przeciwko pozostałym chorobom zakaźnym – co dwa lata. 

Bulterier jest niezwykle odporny na ból. Często w ogóle nie widać, że coś mu dolega, dlatego opiekun powinien obserwować go, aby nie przeoczyć wczesnych objawów choroby. Jednak na ogół bulterier jest psem zdrowym. Może u niego wystąpić dysplazja stawów biodrowych, choć są to sporadyczne wypadki. Niekiedy mogą się zdarzyć zwichnięcia rzepki kolanowej, problemy skórne – głównie z powodu ukąszeń owadów, czasem na tle alergicznym. 

Białe bulteriery mogą być genetycznie obciążone głuchotą. Jest to spowodowane plejotropowym działaniem genu, warunkującego biały kolor sierści. Oznacza to, że gen ów odpowiada za więcej niż jedną cechę, w tym wypadku za białe umaszczenie i nieprawidłowy rozwój komórek słuchowych. Nie jest jednak regułą, że głuchota wystąpi. Osobniki głuche nie mogą być dopuszczone do rozrodu. 

Bulterier ma również predyspozycje genetyczne do schorzeń nerek i układu krążenia, a także stawów. Dobry hodowca poddaje potencjalną parę rodzicielską przed skojarzeniem odpowiednim badaniom genetycznym, aby szczenięta były silne i zdrowe. Dlatego ważne jest, aby nie nabywać szczeniaka „po taniości” z pseudohodowli. Warto zapłacić więcej za zdrowe szczenię po przebadanych rodzicach niż kupić tanio, a następnie zostawić tysiące złotych w lecznicy weterynaryjnej bez gwarancji, że dorosły bulterier będzie zdrowy. Jak rozsądnie kupić szczeniaka, można przeczytać tutaj. 

Bulterier powinien mieć atletyczną posturę. Zależy to między innymi od sposobu żywienia. Można podawać psu gotową karmę suchą lub mokrą. Musi ona pochodzić od renomowanego producenta; wówczas można mieć pewność, że zawiera wszystkie składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach. Karma taka nie wymaga suplementacji, zawiera bowiem witaminy i sole mineralne w ilościach, jakich pies potrzebuje. Natomiast posiłki przyrządzane w domu trzeba uzupełniać preparatami witaminowo-mineralnymi. 

Białe bulteriery mają bardziej wrażliwą skórę niż kolorowe, są też podatniejsze na choroby nerek. Ich żywienie musi być nieco inne. Utrzymanie bulteriera białego jest dość kosztowne, ponieważ potrzebują karmy o zmniejszonej zawartości białka. Najbardziej odpowiednia dla psa białego jest karma weterynaryjna, przeznaczona dla psów z problemami nefrologicznymi. Karmy takie odznaczają się niską zawartością białka, co skutecznie chroni nerki psa przed nadmiernym obciążeniem. 

Bulterier to rasa, która szybko przybiera na wadze i nieumiejętne dawkowanie pożywienia może doprowadzić do nadwagi i otyłości u psa. Dlatego trzeba dokładnie przestrzegać ilości podawanej karmy według zaleceń na opakowaniu. Oczywiście zapotrzebowanie na składniki odżywcze różni się w zależności od wieku, płci, wieku i trybu życia psa, dlatego warto zasięgnąć w tej kwestii wskazówek lekarza weterynarii. Pies powinien mieć natomiast przez całą dobę dostęp do miski z wodą. 

Bulterier – wystawy, hodowla, szczeniaki 

Bulterier jest popularnym psem wystawowym. Do hodowli kwalifikują psa (samca) trzy oceny doskonałe, uzyskane od minimum dwóch różnych sędziów na trzech wystawach, z których przynajmniej jedna powinna być rangi międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej. Suce wystarczą trzy oceny bardzo dobre, uzyskane na identycznych zasadach. Nie mają w tym wypadku znaczenia przyznane lokaty. 

Alternatywę stanowi przegląd kwalifikacyjny, przeprowadzony przez międzynarodowego sędziego kynologicznego z uprawnieniami do oceny rasy bulterier. Przeglądy organizowane są okresowo w różnych oddziałach Związku. Jeżeli właściciel chce zakwalifikować psa/sukę do hodowli na podstawie przeglądu, a ten organizowany jest w innym oddziale, musi zwrócić się do oddziału macierzystego o uzyskanie zgody na taki przegląd. 

Przyszły hodowca powinien odpowiednio dobrać reproduktora. Początkujący hodowcy zazwyczaj patrzą na urodę samca i jego sukcesy wystawowe. Tymczasem znacznie ważniejsze są inne czynniki. Po pierwsze – pochodzenie i zdrowie przodków, po drugie – jakość potomstwa danego reproduktora z różnymi sukami. Istotne jest bowiem nie tylko to, jak wygląda sam pies, ale czy ma silną prepotencję, czyli zdolność przekazywania swoich cech potomstwu. Dlatego zaleca się, aby kryć sukę po raz pierwszy doświadczonym rozpłodnikiem, który dał wartościowe szczenięta. 

Podsumowanie 

Bulterier nie jest rasą dla każdego. Z pewnością nie nadaje się na pierwszego psa dla rodziny. Wymaga umiejętnego prowadzenia i konsekwencji w wychowaniu. Jest psem raczej mało szczekliwym, co jest istotne dla mieszkańców bloku. Niezwykle kochający i lojalny dla swojej rodziny, posłuszny i bezgranicznie oddany jednej osobie, którą sam wybiera na swojego przewodnika. Długość życia bulteriera wynosi przeciętnie 10 do 14 lat, choć zdarzają się osobniki starsze, jeżeli są dobrze utrzymane i zadbane.