Basset hound — opis rasy i wszystkie informacje

Historia rasy basset hound 

Basset hound jest rasą angielską, choć uważa się, że wyhodowali go w czasach średniowiecznych mnisi francuscy do polowania w gęstwinie leśnej, z nosem przy ziemi. Jest on bliskim krewnym wszystkich bassetów francuskich, aczkolwiek do obecnej postaci doprowadzili go hodowcy brytyjscy. 

Istnieje jednak przypuszczenie, że psy w typie basset houndów istniały znacznie wcześniej. Mogą o tym świadczyć malowidła, odnalezione we wnętrzach piramid egipskich. Przedstawiają one psy o krótkich nogach i wydłużonej sylwetce, będące ulubionymi czworonogami faraonów. 

Za bezpośredniego przodka basset hounda uchodzi basset artezyjsko-normandzki (basset artesien normand). Prawdopodobnie ma te same korzenie, co basset bretoński, który pozostał rasą francuską. Kierunki rozwoju rasy basset hound były zupełnie różne od basseta bretońskiego. Basset hound  ukształtował się jako wytrwały i wytrzymały pies gończy, wyspecjalizowany w stosunkowo powolnej, długodystansowej pogoni za zającem, natomiast basset bretoński jest zwinniejszy, szybszy, jest też lżejszej budowy. Wszystkie bassety i niektóre duże i małe psy gończe pochodzą z od psów myśliwskich, które przywędrowały do Francji z Azji Mniejszej w okresie wypraw krzyżowych. Psy te są również przodkami innego gończego – bloodhounda, który wraz z bassetami wyewoluował podczas prac hodowlanych, prowadzonych w klasztorze w Ardenach pod kierunkiem św. Huberta (patron myśliwych, 655 – 727). Bloodhound nosi zresztą oficjalną nazwę – pies św. Huberta. Nowopowstałe rasy odznaczały się znakomitym węchem i zacięciem łowieckim, co przyczyniło się do ich szybkiego rozpowszechnienia i zajęcia się ich hodowlą wśród wysokich warstw społecznych, lubujących się w polowaniach. 

Basset hound inspirował także twórców. William Szekspir w „Śnie nocy letniej” wprawdzie nazwał je ogarami, ale dalej tak je opisał słowami Tezeusza (w przekładzie Leona Ulricha): 

Moje ogary spartańskiej są rasy,  

Tak cętkowane i tak są wargate, 

Uszy ich rosę zmiatają poranną,  

Nogi ich krzywe, jak tesalskich byków  

Wielkie podgardla; powolne są w biegu,  

Ale ich głosy jak dzwonki dobrane.  

Nigdy się milsze nie żeniło granie 

Z krzykami strzelców i rogów odgłosem  

W Lacedemonie, Krecie lub Tesalii. 

Natomiast angielska malarka Agnes Berry (1764-1852) namalowała obraz, na którym przedstawiła swoją siostrę Mary w towarzystwie psa, przypominającego basseta. 

Mimo że według oficjalnych danych bassety z Francji znalazły się w Wielkiej Brytanii w II połowie XIX wieku, daty powstania tych dzieł wskazują, że mogło to być znacznie wcześniej. Zachowana została też oryginalna nazwa rasy, a ściśle jej pierwszy człon  – basset; w języku francuskim „bas” oznacza niski (nisko) lub ku dołowi, zaś „set” – postawiony, osadzony. Drugi człon – hound – jest angielski i odnosi się do wszystkich psów myśliwskich, pracujących jako psy gończe. 

Brytyjska hodowla basset hounda swoje największe sukcesy zawdzięcza jednemu z synów XiX-wiecznego tamtejszego artysty malarza – Johna Everetta Millais, także noszącemu imię Everett. Millais Junior sprowadził z Francji znakomite psy, które kojarzył z beaglem i bloodhoundem w celu polepszenia eksterieru i cech użytkowych. Właścicielką hodowli o nazwie Sandringham była natomiast królowa Aleksandra Duńska, żona króla Edwarda VII. Bassety z jej hodowli brały udział w wystawach i zajmowały czołowe lokaty. 

W 1884 roku utworzony został Basset Hound Club. Dwa lata później odbyła się pierwsza wystawa klubowa bassetów w Londynie. Wzięło w niej udział ponad sto psów. Od tej pory te piękne psy myśliwskie zaczęły zawojowywać psiarnie angielskiej szlachty. W dwudziestoleciu międzywojennym pierwsze psy rasy basset hound z Wielkiej Brytanii dotarły do USA, gdzie powstał klub miłośników basseta. American Kennel Club (AKC) uznał rasę w 1937 roku. Natomiast FCI ostatecznie uznała ją w kwietniu 1955 roku. 

Pierwszy basset został przywieziony do Polski w latach 60. XX wieku, ale nie odegrał żadnej roli w hodowli. Pierwsze szczeniaki basseta w Polsce przyszły na świat w lutym 1967 roku. Ich matką była sprowadzona z Anglii suka CORNELIA Coutious (hod. Victoria Pilbrow), mieszkająca w hodowli „Jamniczy Dwór” Kaliny i Jana Poźniaków. Miała wspaniały rodowód psa myśliwskiego, mimo że nie pochodziła z żadnej słynnej hodowli. Ojcem miotu był mieszkający w Austrii HERMES Gurnemanz. W 1974 roku powstała hodowla Barbary Larskiej „z Gangu Długich”. Założycielką miała być suka z hodowli pp. Poźniaków, ROMA Jamniczy Dwór. Stało się jednak inaczej; hodowczyni sprowadziła następnie parę z ówczesnej Czechosłowacji – ARLENĘ i AL. CAPONE Moravskie Orlicy i właśnie ARLENE stała się „matką rodu”. Obecnie w Polsce funkcjonuje kilkanaście hodowli tej rasy psów. 

Wzorzec rasy basset hound 

Wzorzec FCI nr 163 

BASSET HOUND 

Pochodzenie: Wielka Brytania. 

Użytkowość: pies gończy. 

Klasyfikacja FCI: grupa 6 – Psy gończe, posokowce i rasy pokrewne. Sekcja 1.3. – Małe psy gończe. 

Rasa objęta obowiązkiem pracy. 

WRAŻENIE OGÓLNE: pies gończy o krótkich nogach, krótkiej sierści i znacznej masie, proporcjonalny, stylowy, z długimi uszami. Nie należy zapominać, że jest to pies pracujący i musi być zdolny do pełnienia swoich zadań, dlatego powinien być mocny, sprawny i niezwykle wytrzymały w polu. 

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: pies o dużej wytrwałości, wykonujący pracę węchową. Posiada  instynkt sfory. Odznacza się głębokim, melodyjnym głosem, jest bardzo wytrzymały podczas polowania. Łagodny i uczuciowy, nigdy agresywny ani lękliwy. 

WIELKOŚĆ: wzrost w kłębie od 33 do 38 cm. 

WADY: wszelkie odstępstwa od podanego wzorca rasy powinny być traktowane jako wady i oceniane w zależności od stopnia ich nasilenia oraz wpływu na zdrowie, sprawność  i dobrostan psa oraz zdolności do pracy, do której był przeznaczony. 

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: Agresja lub wyraźna lękliwość Psy wykazujące wyraźne wady anatomiczne lub zaburzenia psychiki powinny być dyskwalifikowane. 

UWAGA: Samce muszą mieć dwa w pełni rozwinięte jądra, całkowicie umieszczone w worku mosznowym. 

Psychika i charakter psów rasy basset hound 

Charakter basset hound ma łagodny i dobroduszny. Jest psem spokojnym, kochającym całą swoją rodzinę. Mimo że sprawia wrażenie powolnego, wręcz flegmatycznego, basset hound to pies myśliwski, posiadający nadzwyczaj czuły węch, jeden z lepszych pośród innych psów myśliwskich. Jest psem inteligentnym, który – kiedy złapie trop – potrafi wytrwale ścigać zwierzynę jako bardzo wytrzymały i odporny pies gończy. Ten doskonały myśliwy jest jednocześnie psem wyjątkowym pod względem stosunku do dzieci; jest wobec nich cierpliwy, tolerancyjny i łagodny. Nie oznacza to jednak, że mogą z nim wszystko zrobić; basset hound lubi dzieci, jest doskonałym psem rodzinnym, ale nie należy nadużywać jego cierpliwości. 

Jeżeli ktoś już był lub jest opiekunem psa rasy basset hound, zapewne doskonale wie, że drzemią w nim dwie osobowości. Z jednej strony to znakomity pies myśliwski i jeden z wytrwalszych w grupie psów gończych. Z drugiej – to domowy, wygodnicki kanapowiec, lubiący leniuchować w towarzystwie swojej rodziny. Nie można mu jednak pozwalać na długie, słodkie nicnierobienie, ponieważ ma skłonności do tycia, a przy jego specyficznej sylwetce nadwaga jest szczególnie niekorzystna dla organizmu. Konieczne są codzienne spacery, nie tylko w celu załatwienia potrzeb, ale dla utrzymania dobrej kondycji. Nie wolno basseta forsować, trzeba mu pozostawić decyzję co do biegania podczas spaceru. Ale uwaga: jest to pies gończy, zatem złapanie tropu może skończyć się dalekim odejściem w pogoń za zającem lub innymi zwierzętami. Dlatego w miejscach uczęszczanych basset hound musi być trzymany na smyczy; przypominamy, że obowiązuje zakaz puszczania psów luzem w lesie. 

Basset nie lubi samotności. Jeżeli ma zostawać sam w domu na pół dnia, kiedy domownicy idą do pracy, trzeba go do tego przyzwyczaić od szczeniaka, aby nie zatruwał życia sąsiadom wyciem. Będzie tolerował drugiego psa i inne zwierzęta domowe, choć tylko wtedy, kiedy są członkami jego stada. Dla inwentarza sąsiadów może być bezlitosny. 

Basset hound nadaje się do mieszkania w bloku i do domu z ogrodem. W każdym razie, jako pies myśliwski, powinien odbywać spacery nie tylko po swojej posesji, ale także poza nią. Myśliwi rzadko wykorzystują bassety do polowań; obecnie są to psy rodzinne i do towarzystwa, choć FCI objęła je obowiązkiem pracy. Basset to wspaniały pies gończy umiejący tropić dolnym wiatrem drobną zwierzynę i ptactwo, aczkolwiek poradzi sobie także w roli posokowca na każdym śladzie. Bassety biorą udział w konkursach tropowców. 

Wychowanie basseta jest sporym wyzwaniem, ponieważ jest to pies dość uparty i wymaga ogromnych pokładów cierpliwości oraz konsekwencji. Nie należy oczekiwać od niego bezwzględnego posłuszeństwa, reaguje bowiem instynktownie i sam decyduje, stawiając opór wobec rygoru i ograniczeń. Nie wolno traktować basseta ostro, zamknie się bowiem w sobie i w ogóle przestanie ufać opiekunowi, a ten stan jest trudno odwracalny.

Basset hound – zdrowie, pielęgnacja i żywienie 

Psy rasy basset hound są na ogół zdrowe, nie są też zbytnio wrażliwe na niekorzystne warunki atmosferyczne poza silnymi mrozami i upałami. Przy skrajnych temperaturach spacery powinny zostać ograniczone do załatwienia potrzeb. 

Najczęstszą dolegliwością rasy basset hound są kulawizny młodzieńcze. Ich przyczyny mogą być wielorakie, choć głównymi są wrodzone, dziedziczne bądź żywieniowe. Te ostatnie to niedobór minerałów (szczególnie wapnia, fosforu i magnezu), powodujący nieprawidłowy rozwój kości i stawów, a także zbyt kaloryczne posiłki, które prowadzą do nadwagi, niebezpiecznej dla psa w każdym wieku. Kulawizna pojawia się u młodego psa przed ukończeniem 12 miesięcy i trwają przez kilkanaście tygodni. Nie wymaga leczenia chirurgicznego, jedynie dobrze zbilansowanej diety i wspomagania stawów. Leki powinny być dawkowane pod ścisłą kontrolą lekarza weterynarii, który często w takich sytuacjach zaleca także dodawanie do jedzenia galaretki z drobiu. Zawiera ona kolagen – substancję, wspomagającą regenerację chrząstek stawowych. 

Inną przyczyną kulawizn może być dysplazja stawów biodrowych. Wprawdzie u basseta występuje rzadko, ale w przypadku wystąpienia objawów warto to sprawdzić za pomocą zdjęcia rentgenowskiego. Uwaga: psów i suk, u których prześwietlenie wykazuje dysplazję, nie wolno dopuszczać do rozrodu, ponieważ w wielu wypadkach ma ona podłoże genetyczne. 

Basset hound jest co prawda niedużym psem, ale zdarza się u tej rasy skręt żołądka. Najczęściej pojawia się po wysiłku podjętym zbyt szybko po jedzeniu albo łapczywym zjedzeniu zawartości miski bezpośrednio po wysiłku. Skręt żołądka wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej, gdyż stanowi bezpośrednie zagrożenie życia psa. 

Basset hound, jako przedstawiciel grupy psów gończych, jest biegaczem – jednym z bardziej długodystansowych i wytrwałych. Niestety, przychodzi czas, kiedy jego wiek sprawia, że długotrwały wysiłek jest niewskazany, tym bardziej przy tak specyficznej budowie anatomicznej. W przypadku psów o wydłużonej sylwetce i krótkich kończynach istnieje spore ryzyko dyskopatii. 

Niekiedy u rasy basset hound zdarza się tzw. wiśniowe oko (wypadnięcie trzeciej powieki) lub stany zapalne w obrębie gałki ocznej, występuje też entropium i ektropium (wywinięcie lub podwinięcie powiek). Wady te można usunąć chirurgicznie, ale zwierzęta nimi obarczone nie mogą być dopuszczone do hodowli. 

Krótka sierść basseta nie wymaga specjalnej pielęgnacji; wymieniana jest ona całkowicie (włos okrywowy i podszerstek) raz w roku, tuż po zimie. Jesienią włos jest wymieniany częściowo, natomiast po trochu wypada przez cały rok. Basseta czesze się za pomocą szczotki pudlówki lub gumowej rękawicy, zaś w okresie intensywnego linienia można stosować furminator. Sierść basseta nie jest tak twarda jak niektórych innych psów krótkowłosych, nie wbija się w tapicerkę i dywany, dlatego można ją łatwo usunąć. 

Długie uszy basseta muszą być regularnie kontrolowane. Są ciężkie, wiszące, a wewnątrz nich panuje wyższa temperatura, przez co basset bardziej niż inne rasy narażony jest na infekcje uszu za sprawą  drobnoustrojów, zwłaszcza bakterii i grzybów. Jeżeli zatem basset hound trzepie głową, drapie się, lub z jego uszu wydostaje się kwaśny, intensywny zapach – konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii. 

Jeżeli basset hound nie ściera sam pazurów, należy je co pewien czas skracać. Trzeba również dbać o uzębienie i systematycznie je czyścić, a ewentualny nalot usuwać, aby nie dopuścić do osadzenia się kamienia nazębnego. 

Kąpiel basseta konieczna jest tylko w przypadku bardzo silnego zabrudzenia lub „uperfumowania się” w nieczystościach. Używać należy szamponu dla psów krótkowłosych, po czym wytrzeć psa i pozwolić mu wyschnąć. Zimą robi się to po ostatnim wieczornym spacerze. 

Żywienie basseta powinno być przede wszystkim rozsądne. Psy te są łakomczuchami i mają skłonności do tycia, dlatego dawki pokarmowe należy ściśle kontrolować, aby nie dopuścić do nadwagi. Posiłki muszą być dobrze zbilansowane, zwłaszcza w przypadku młodych psów, pod względem składników odżywczych, witamin i substancji mineralnych, dlatego najlepiej stosować żywienie gotową karmą, suchą lub mokrą, od dobrego, renomowanego producenta, przeznaczoną dla psów ras średnich. Można podawać również posiłki przyrządzane w domu z mięsa i warzyw, ale wymagają one suplementacji preparatami witaminowo-mineralnymi. 

Dzienną rację pokarmową najlepiej podzielić na dwie porcje – poranną i wieczorną, aby jednorazowo nie obciążać zbytnio żołądka, co niesie ryzyko wystąpienia jego skrętu. 

Basset hound – zagadnienia hodowlane, wystawy 

Psy i suki rasy basset hound nabywają uprawnienia hodowlane na ogólnych zasadach, wymienionych w Regulaminie Hodowli Psów Rasowych ZKwP. Mogą to zrobić na dwa sposoby: 

1. Odbyć trzy wystawy, w tym co najmniej jedną o randze międzynarodowej, specjalistycznej  lub klubowej, uzyskując w wieku powyżej 15 miesięcy, w dowolnej klasie wystawowej, od co najmniej dwóch różnych sędziów, oceny: pies – doskonałe (w klasie użytkowej wystarczą bardzo dobre), suka – bardzo dobre (w klasie użytkowej wystarczą dobre). Lokaty i tytuły nie mają znaczenia. 
2. Po ukończeniu 15 miesięcy pozytywnie przejść kwalifikacyjny przegląd hodowlany, przeprowadzony przez międzynarodowego sędziego kynologicznego z uprawnieniami do oceny rasy basset hound, w macierzystym oddziale Związku lub – po uzyskaniu jego zgody – w innym oddziale. 

Do rozrodu mogą przystąpić psy i suki po spełnieniu jednego z powyższych warunków oraz po ukończeniu 18 miesięcy życia. W wyjątkowych wypadkach Oddziałowa Komisja Hodowlana może udzielić zgody na krycie wcześniejsze, na uzasadniony pisemny wniosek hodowcy. 

Od 2023 roku obowiązują także psy i suki przed uzyskaniem uprawnień hodowlanych badania profilu DNA według zaleceń, podanych na stronie www.zkwp.pl. Informacji udzielają także oddziały Związku. 

Cena szczenięcia rasy basset hound jest różna, zależnie od wielu czynników: renomy hodowli, dotychczasowych osiągnięć wystawowych i hodowlanych pary rodzicielskiej, krycia – np. szczenię będzie na ogół droższe, jeżeli krycie było za granicą. Dobry hodowca wykonuje badania pary rodzicielskiej pod kątem ewentualnych chorób dziedzicznych, mimo że nie są one wymagane regulaminami, a także nie poprzestaje na otrzymaniu ocen kwalifikujących do hodowli, dążąc do uzyskania tytułów wystawowych (championa krajowego lub międzynarodowego) oraz dyplomów z konkursów użytkowości łowieckiej. Ma to również wpływ na cenę szczeniaka. 

Nie warto, poszukując wymarzonego basseta, kierować się niską ceną szczeniaka, jaką oferują hodowcy pozazwiązkowi, zrzeszeni w różnych „dziwnych” (i niestety, legalnie działających) stowarzyszeniach. Trzeba się wystrzegać pseudohodowców, którzy usiłują wmówić potencjalnemu nabywcy, że może szczeniaka sprzedać taniej i bez metryki, bo jest „siódmy z miotu”. Od 30 lat wszystkie szczenięta, niezależnie ile ich przyszło na świat, mają prawo do metryk, więc taki „hodowca” jest po prostu oszustem. Czym kierować się w poszukiwaniu szczenięcia, piszemy szerzej tutaj. 

Podsumowanie 

Basset hound to dobry wybór dla rodziny, lubiącej aktywnie spędzać wolny czas i chcącej mieć psa uczuciowego, rodzinnego, cierpliwego w stosunku do dzieci, łatwo dogadującego się z innymi psami i pozostałymi zwierzętami domowymi, a także nieskomplikowanego w pielęgnacji. Jednocześnie trzeba się liczyć z niezależnością basseta, który potrafi być niesubordynowany. Trzeba również nastawić się na konieczność częstego odkurzania mieszkania, ponieważ basset przez cały rok gubi niewielkie ilości sierści, a dwa razy w roku linieje.