Alergia rozwija się, gdy układ odpornościowy uznaje nieszkodliwe białko za zagrożenie. Dochodzi do syntezy specyficznych przeciwciał, które pobudzają komórki tuczne wytwarzające histaminę. Odpowiada ona między innymi za rozszerzenie naczyń krwionośnych i skurcz mięśni gładkich. W przebiegu alergii dochodzi do łzawienia oczu, kataru siennego, podrażnienia skóry i trudności w oddychaniu. Reakcje te mają miejsce podczas każdego kontaktu z antygenem. W skrajnych przypadkach rozwija się niebezpieczny dla życia wstrząs anafilaktyczny.
Spis treści
Kocie alergeny
Naukowcy wskazują pięć głównych białek związanych z alergią na koty - Fel d1, Fel d2, Fel d3, Fel d4 i Fel d5. Najwięcej niepożądanych reakcji u ludzi wywołuje Fel d1 - szacuje się, że problem dotyczy około 10-15% populacji.
Alergizujące białko znajduje się w skórze, gruczołach łzowych i ślinie kota, a w mniejszych ilościach stwierdzane jest w moczu. Koty rozprowadzają je po sierści np. podczas pielęgnacji, skąd z łatwością rozprzestrzenia się w ich otoczeniu.
Kot "hipoalergiczny"
Niestety, na razie nie istnieje kot hipoalergiczny. Naukowcy sądzą, że kiedyś stworzenie takiej odmiany będzie możliwe dzięki dokładnemu poznaniu alergizujących białek i zastosowaniu modyfikacji genetycznych.
Przedmiotem zainteresowania jest też wpływ kociej diety i kastracji na poziom Fel d1, lecz tematy te wymagają dalszych badań.
Kot dla alergika
Kot syberyjski
U tej rasy kotów stwierdzone dwie mutacje w genie kodującym Fel d1, przez co mniej osób wykazuje przy nich objawy alergii. Mimo iż posiadają piękną i gęstą sierść, mogą być idealnym wyborem dla niektórych alergików. Warto jednak pamiętać, że zwierzęta te syntetyzują inne alergizujące białka, a ich poziom jest zróżnicowany także osobniczo.
Koty syberyjskie są aktywną i przyjazną rasą. Późno dojrzewają, znane są z dobrego zdrowia i długowieczności.
Kot sfinks
Są to koty całkowicie pozbawione sierści, co może sprawiać wrażenie idealnych pupili dla alergików. Jednak synteza białka Fel d1 w ich ślinie czy skórze nie odbiega poziomem od innych ras. Brak sierści gwarantuje za to mniej nośnika alergenu, dzięki czemu sfinks może wywoływać jedynie łagodniejsze objawy alergii. W połączeniu z przestrzeganiem zasad higieny i regularnym kąpaniem pupila, w niektórych przypadkach, koty bezwłose będą stanowić wystarczające rozwiązanie.
Przedstawiciele rasy sfinks łatwo przywiązują się do opiekunów i nie lubią samotności. Są predysponowane do alergii i chorób skóry.
Devon rex i cornish rex
U tych kotów także nie stwierdzono obniżonych poziomów alergenów, ale przez swoją krótką sierść nie rozprzestrzeniają ich tak w otoczeniu. Devon rex to bardzo młoda rasa, obdarzona charakterystycznymi, kręconymi włosami. Są podobne do przedstawicieli Cornish rex, jednak mutacje odpowiedzialne za wygląd ich sierści i duże uszy powstały niezależnie od siebie.
Kot bengalski
Co prawda nie są to koty pozbawione sierści, lecz dzięki znacznie ograniczonemu linieniu okazują się dobrymi kompanami osoby uczulonej. Są jednak bardzo aktywne, ciekawskie i szukające przygód - może być trudno ograniczyć im dostęp do pewnych części domu np. sypialni alergika. Bengal to niezwykle inteligentny kot, potrzebujący dużo uwagi i zróżnicowanych aktywności.
Kot balijski
Jest to długowłosa odmiana kota syjamskiego o jasnym umaszczeniu z ciemniejszymi plamami na łapach, pyszczku i końcówce ogona. Koty balijskie posiadają piękny i gęsty włos okrywowy, lecz stosunkowo niewiele podszerstka, który najłatwiej rozprzestrzenia się w otoczeniu. Dzięki temu to doskonałe koty dla alergika, pod warunkiem odpowiedniej troski o kocie futerko i regularne sprzątanie w domu.
Życie z alergią
Wizyta u lekarza
Nawet gdy dostępne bez recepty leki przeciwalergiczne wystarczająco łagodzą łzawienie oczu i katar, warto zasięgnąć porady u specjalisty. Alergolog określi dokładne przyczyny dolegliwości i doradzi najlepsze metody terapii.
Niektórzy boją się usłyszeć zalecenie zrezygnowania z posiadania kota. Nie powinno to całkowicie zniechęcać do wizyty lekarskiej - warto poszukać specjalisty, który zrozumie uczucia kociego opiekuna.
Bezpieczny kontakt z kotem
Kociarze uwielbiają przytulać swoje koty, całować w czółko i spać z nimi w łóżku. Niestety, tak bliski kontakt ze zwierzęciem może nasilać objawy alergii. W takich sytuacjach przytulanie lepiej zastąpić zabawą z kotem np. pogonią za wędką, ćwiczeniami sztuczek czy zagadkami węchowymi.
Konieczne jest mycie rąk po każdym kontakcie z pupilem. Jeśli w przebiegu choroby pojawiają się zmiany skórne, warto zastąpić głaskanie czesaniem kota przy pomocy miękkiej rękawicy lub szczotki.
Niezbędne może okazać się całkowite wyproszenie mruczka z sypialni alergika. Najlepiej, by obowiązek czyszczenia kuwety przejęli nieuczuleni domownicy.
Sprzątanie
Dokładne sprzątanie jest nieodzowną częścią życia każdej osoby cierpiącej na alergię. Czynniki uczulające, obecne w kociej ślinie czy sierści, cały czas rozprzestrzeniają się w otoczeniu. Regularne sprzątanie i wietrzenie pomieszczeń zmniejsza ilość alergenów, co ma realne przełożenie na złagodzenie objawów u alergika.
W miarę możliwości warto ograniczyć liczbę materiałów, z których trudno usunąć zanieczyszczenia - są to np. dywany, zasłony, narzuty czy ozdobne poduszki.
Alergik musi często odkurzać, zwłaszcza tam gdzie kot szczególnie lubi przebywać. W niektórych przypadkach strzałem w dziesiątkę może okazać się zakup myjki parowej lub filtra powietrza.
Koty dla alergików
Nie istnieją koty idealne dla alergików, ponieważ każdy osobnik będzie wydzielał do otoczenia pewną ilość alergenów. Jednak decydując się na konkretne rasy, można zminimalizować ryzyko wystąpienia objawów alergii lub zmniejszyć ich nasilenie. Dobrym wyborem będą koty syberyjskie, obdarzone mutacją Fel d1, czy rasy o mniejszej gęstości sierści i ograniczonym linieniu np. sfinks i devon rex.
Podstawą dobrego funkcjonowania alergika będzie zawsze opieka lekarza specjalisty i przestrzeganie zasad higieny.
Bibliografia
- Leslie A. Lyons L.A., It's a Knockout for Cat Allergies?, The CRISPR Journal 5:3,356-357, 2022
- Sartore S., Landoni E., Maione S., et al., Polymorphism Analysis of Ch1 and Ch2 Genes in the Siberian Cat, Veterinary Sciences, 4(4), 63–68, 2017
- Kelly S.M., Karsh J., Mercello J. et al., Fel d 1 and Fel d 4 levels in cat fur, saliva, and urine, The Journal of Allergy and Clinical Immunology, 142, 1990-1992, 2018
- Grönlund H., Saarne T., Gafvelin G., van Hage M., The Major Cat Allergen, Fel d 1, in Diagnosis and Therapy, International Archives of Allergy Immunology, 151, 265-274, 2010
- Campbell N.A., Reece J.B., Urry L.A. et al., Biologia, Poznań, Dom Wydawniczy REBIS, 2015, ISBN 978-83-7510-392-2
- J.S. Bell, K.E. Cavanagh, L.P. Tilley et al. Veterinary Medical Guide to Dog and Cat Breeds, Jackson, Tenton New Media, 2012, ISBN 13: 978-1-4822-4141-9
Brak komentarzy
Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.